Deze post-hbo is ontwikkeld in samenwerking met de Academie Coaching rondom kanker (Academie CRK). Inge vertelt haar verhaal als directeur van de opleiding Academie CRK en auteur van het boek Coaching bij kanker.

Vragen die centraal staan tijdens de nieuwe post-hbo zijn: hoe begeleid je als professional iemand die kanker krijgt? Hoe coach je hem of haar, en zorg je ervoor dat je enerzijds een warme werkrelatie opbouwt en tegelijkertijd professioneel omgaat met spanningen en lijden? De opleiding is bedoeld voor professionals die mensen rondom kanker willen leren begeleiden met een warm hart en een rechte rug.

Waarom is de opleiding coaching rondom kanker eigenlijk nodig?
“Coaching rondom kanker gaat over de kunst om te leven,” antwoordt Inge. “Onlangs las ik een interview met twee journalisten die allebei kanker hebben gehad. In een briefwisseling beschrijven ze hoe ze hun ziekenhuisperiode en -behandeling hebben beleefd. ‘Het gewone leven is een stuk ingewikkelder dan het ziekenhuisbestaan,’ merkt één van hen op. Daarmee wordt gezegd dat de ziekteperiode voor een deel gemakkelijker is dan het ‘gewone’ leven. Op dat gebied willen we als coaches hulp bieden.”

Inge onderstreept dat het ‘gewone’ leven ook tijdens de ziekteperiode doorgaat. “Na een ziekenhuisbehandeling ga je weer naar huis. Hoe pak je vervolgens de draad weer op? Ook daar willen we op ingaan. Denk ook aan naasten die te horen krijgen dat hun partner, ouder, kind of een collega kanker krijgt. Die impact is vaak groot. We hebben er dus allemaal een beeld bij. Iemand die de ziekte heeft, vraagt zich af: hoe ga ik van ‘overleven’ naar ‘leven’ en voor iemand die dichtbij die persoon staat is het de uitdaging om van ‘meelijden’ naar ‘meeleven’ te gaan.”

Welke onderwerpen komen tijdens de opleiding aan bod?
“In de opleiding komen de zes meest voorkomende thema’s uit de praktijk aan bod.” Ze licht twee onderwerpen toe.

• “Vermoeidheid is de meest voorkomende klacht en een met enorm veel impact. De vermoeidheid bij en na kanker is anders dan alle andere vormen van vermoeidheid. Het is extreem (uitputting), komt totaal onverwacht en herstel duurt langer. Laatst gaf ik een lezing aan arbeidsdeskundigen en verzekeringsartsen en ik merkte naast de betrokkenheid ook onmacht en onzekerheid over dit thema. Hoe ga je om met een werknemer die last heeft van vermoeidheid? Het komt neer op de inzet en soms het lef om maatwerk te durven leveren, maar dat is niet gemakkelijk. Hoe komt iemand weer ‘op adem’?

• Het tweede thema is angst. De angst voor ziekte, dood en kanker is vaak ontstaan in de loop van ons leven door ervaringen. In de opleiding wordt de coach zich, aan de hand van zijn eigen levensverhaal bewust van de boodschappen en overtuigingen die hij of zij in zich heeft. Dat zijn er altijd meer dan je denkt. Deze overtuigingen bewust worden is de enige weg om met een open hart te blijven luisteren en de ander nabij te blijven.”

De schrijfster herinnert zich een jonge moeder die niet lang meer te leven had. “Alles zette ze in op behandelingen en ze bracht veel tijd door in het ziekenhuis. Ik voelde in mijzelf de roep: ‘ga naar je kinderen, breng je tijd met hen door!’ Maar in het gesprek bleek dit haar taal van de liefde en dat had ik te respecteren.”

Wat valt je op aan de wijze waarop media over kanker schrijven?
“Er verschijnen vrijwel dagelijks berichten over kanker. Dat heeft te maken met een intensieve marketingcampagne om voldoende geld in te zamelen voor de bestrijding van kanker. Regelmatig worden er bijvoorbeeld gesponsorde fiets- en wandeltochten georganiseerd. Dat ondersteun ik van harte. Mijn punt is dat de berichtgeving niet per se waar of volledig hoeft te zijn en dat je als coach daarop alert moet zijn als je iemand begeleidt.”

Inge merkt op dat de belangstelling voor kanker een vrij hoog medisch en technisch karakter heeft. “Er is veel aandacht voor onderzoek naar kanker en behandelperiodes. Wat mij betreft hebben de effecten op het leven meer aandacht nodig. Het gaat niet alleen om de ziekte of behandeling, maar wat de ziekte betekent in levens van mensen.”

Merk je die eenzijdigheid ook op in gesprekken met mensen om je heen?
“Ervaringen en meningen hierover worden vaak gehaald uit de media of zijn gebaseerd op basis van persoonlijke ervaringen. Die ervaringen sluiten niet altijd aan bij hoe iemand leven met kanker beleeft. Daarom moeten kankerpatiënten niet alleen leren omgaan met deze ziekte, maar ook met ongevraagde adviezen en persoonlijke verhalen uit hun omgeving. Ook daar zal een coach in kunnen begeleiden.”

Wat is een veelvoorkomend misverstand over leven met kanker?
“Kanker is een ziekte waarbij sprake is van ongebreidelde celgroei. We vergeten vaak dat kanker bestaat uit meer dan honderd verschillende ziektes. Toch wordt er over kanker gesproken alsof het één ziekte is. De werkelijkheid is veel complexer. Als iemand laat weten dat hij of zij borstkanker heeft, krijgt die persoon allerlei goedbedoelde adviezen aangereikt. Maar borstkanker bestaat uit een heleboel varianten die op verschillende manieren worden behandeld.

Een ander misverstand is dat mensen ervan uitgaan dat wie het leven is verrijkt voor wie kanker heeft gehad. Dat is goed mogelijk, maar is zeker niet vanzelfsprekend en afhankelijk van allerlei factoren.”

Wat zou je willen meegeven aan mensen die direct of indirect met deze ziekte te maken hebben?
“Ziekte hoort bij het leven, daar komen we niet onderuit. Soms hoor ik wel eens een opmerking als ‘ik leefde zo gezond, hoe kan ik nu kanker hebben?’ En toch kan deze ziekte ieder mens treffen. Het is goed om ons dat te realiseren.”

De opleider wijst op een veelvoorkomend maatschappelijk gevaar, die zeker ook bij kanker op de loer ligt: eenzaamheid. “Deze ziekte hoeft niemand in zijn of haar eentje te dragen. Ga met elkaar op zoek naar hulpmiddelen die voorkomen dat degene die ziek er alleen voor staat. Als je als buurman of kerkgenoot iemand bezoekt die lijdt aan kanker kan ‘hoe gaat het met je?’ een hele mooie vraag zijn omdat je daarmee een ander de gelegenheid geeft om zijn of haar verhaal te vertellen. Dat is enorm waardevol.”

Meer weten over de post-hbo opleiding? Klik hier voor meer informatie.