Maak je preek sterker met principes van TED: 9 tips

God18 juni 2018 Sjaak Biewenga
preken

Ze worden vaak vele honderdduizenden tot miljoenen keren bekeken. Blijkbaar spreken ze ons aan. Waar zit dat in? Sjaak Biewenga, predikant in opleiding (prio) in de NGK in Emmeloord, deed voor zijn masterscriptie onderzoek naar de bruikbaarheid van de TED-methode voor preken.

Wat maakt TED-talks zo razend populair? Het is niet het onderwerp, want een TED-talk kan werkelijk overal over gaan. Het zit in de vorm, in de manier van communiceren. Ook kerkelijk sprekers kunnen leren van de methode van de TED-talk. Daarom: negen TED-principes die je preek sterker maken.

1. Stel één idee centraal
TED-talks zijn gefocust. Er staat in elke TED-talk één kernidee centraal. Misschien is er veel meer moois dat je zou kunnen en willen vertellen … Maar: doe het niet. Beheers je, beperk je tot de kern van de zaak. Een preek heeft veel meer impact als één idee echt goed uitgewerkt is dan wanneer veel ideeën halfslachtig aan bod komen.

Een preek heeft veel meer impact als één idee echt goed uitgewerkt is dan wanneer veel ideeën halfslachtig aan bod komen.

2. Leg jezelf een tijdslimiet op
TED-talks zijn kort, meestal maar achttien minuten. Dat is ook voldoende om één hoofdpunt uit te leggen, uit te werken en toe te passen. Leg jezelf gerust een tijdslimiet op. Dat voorkomt uitweidingen. Stel jezelf bij alles de vraag: is het echt nodig dat ik dit vertel in deze preek? Helpt dit mij om de kernboodschap over te brengen? Alles waarop je nee kunt antwoorden, mag je schrappen.

3. Breng structuur aan
Als er geen logische en duidelijke structuur in een toespraak zit, dwalen luisteraars af. Het is een veelgemaakte fout: wel leuke anekdotes en goede inzichten delen, maar geen heldere structuur hanteren. Dan zakt de preek als een pudding in elkaar en blijft er weinig tot niets van hangen. Een toehoorder herinnert zich misschien nog net die ene leuke anekdote, maar waarom vertelde de spreker die eigenlijk? Geen idee.

4. Laat jezelf zien
TED-talks zijn vaak persoonlijk van toon. Sprekers vertellen over hun passie en delen persoonlijke ervaringen. Door je kwetsbaar op te stellen maak je het voor luisteraars gemakkelijker zich ook kwetsbaar op te stellen en zich te openen voor jouw boodschap. Als prediker kun je een geloofsvoorbeeld zijn wanneer je luisteraars aan jou kunnen merken dat je zelf geraakt bent door de preek en je je eigen boodschap in de praktijk probeert te brengen.

5. Daag uit
Een preek hoeft niet makkelijk te zijn. Je komt niet in de kerk om een preek te horen die je net zo makkelijk zelf thuis had kunnen bedenken. TED-talks kunnen over de moeilijkste onderwerpen gaan, maar dat maakt ze juist zo interessant. Je wordt uitgedaagd, je leert iets nieuws, je wordt geïnspireerd. Een moeilijk en nieuw idee komt echter alleen over als het goed uitgelegd wordt. Gebruik daarvoor begrijpelijke taal en leg stap voor stap uit wat je bedoelt en waarom het voor de luisteraars belangrijk is om dit te weten.

Een voorgelezen of monotoon uitgesproken preek komt niet over. Wissel af in spreektempo, intonatie, volume en toonhoogte.

6. Geef aandacht aan je inleiding en slot
Steek extra tijd en aandacht in de voorbereiding van je inleiding en je slot. De eerste minuten van de preek bepalen grotendeels of de luisteraars aanhaken of afhaken. Begin dus niet met nietszeggende openingszinnen. Laat je niet verleiden eerst iedereen welkom te heten en te vertellen wie jij nu eigenlijk bent, maar begin sterk, pak je publiek er direct bij, overtuig ze dat ze geen seconde van jouw preek mogen missen.

Het slot is het deel van de preek dat het beste onthouden wordt door de luisteraars. Sluit daarom in je slot aan bij het kernidee dat je wilt overbrengen. Geen losse eindjes of vergeten puntjes die nog even genoemd moeten worden, maar de kern, want die wil je in het slot benadrukken en meegeven.

7. Spreek beeldend
Verwoord je preek op zo’n manier dat de luisteraars als het ware je woorden voor zich kunnen zien en zich kunnen inleven in je verhaal. Dit kan bijvoorbeeld door concrete en herkenbare voorbeelden te geven. In TED-talks worden vaak via een beamer beelden getoond. Door het gehoor en het gezicht aan te spreken komt je boodschap sterker binnen.

8. Maak werk van je voordracht
Voor een TED-talk wordt vele uren geoefend. Het gaat niet alleen om wat je vertelt, maar ook om hoe je dat doet. Een voorgelezen of monotoon uitgesproken preek komt niet over. Wissel af in spreektempo, intonatie, volume en toonhoogte. Kijk je publiek aan, gebruik mimiek en maak ondersteunende gebaren. Oefen je preek meerdere keren hardop om de goede manier van voordragen te vinden.

9. Wees zichtbaar op het podium
De sprekers van een TED-talk staan midden op het podium. Op die manier kun je als spreker zo direct mogelijk je boodschap overbrengen op het publiek. Met een grote preekstoel of een katheder plaats je een barrière tussen jou en je luisteraars en verklein je de impact van je boodschap. Probeer daarom, indien praktisch mogelijk, gebruik te maken van een zo klein mogelijke lessenaar of zelfs uit je hoofd te spreken.

Heeft het preken volgens de TED-principes enkel voordelen? Zeker niet. Daarom lees je binnenkort op de website van Paulien Vervoorn de tweede gastblog van Sjaak met vier redenen om niet te preken op de TED-manier.

Wil je in één dag acht TED-principes leren toepassen? Kom naar de introductiedag Ontwerp je preek op 14 september!

Praatmee

Beluister onze podcast

#321 voorganger Teun van der Leer en predikant Peter Sinia in gesprek over de doop
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Yoran
Nieuws

Vader vermiste christelijke jongen (16) doet belangrijke oproep

Ondanks dat er met duizenden vrijwilligers werd gezocht, is de vermiste christelijke Yoran Krol (16) nog steeds niet gevonden. Zijn vader doet op sociale media daarom nogmaals een oproep en vraagt iedereen die zich in de regio op het water begeeft go

Insalvation en Michelle Lee
Video

InSalvation en Ann Michelle Lee brengen nieuwe single uit: 'Breek de hemelen open'

Het kan nog zo donker lijken in je eigen leven en om je heen; Gods licht kan het doorbreken. De nieuwe single van InSalvation (met gast Ann Michelle Lee) is een gebed om dat te laten gebeuren; een hartenkreet voor het hier en nu. De single is sinds 2

Nigeria gevangenis
Nieuws

Nigeriaans predikantsechtpaar verbleef ten onrechte drie jaar in gevangenis

Een rechtbank in de Nigeriaanse staat Kaduna heeft dominee Jonah Gangas en zijn vrouw Josephine vrijgesproken. Het echtpaar zat meer dan drie jaar gevangen. Ze werden beschuldigd van ontvoering en het bekeren van een jong moslimmeisje, een beschuldig

Ds. J. Koppelaar
Video

Ds. Koppelaar over ziekenzalving: "Het is niet iets magisch of engs"

"We zijn het kwijtgeraakt om met handoplegging te bidden. Dat kwam door de roomse kerk die daar een soort magische werking aan ging toeschrijven. Merkwaardig is trouwens dat we die zegening met handoplegging nog steeds kennen, maar dan alleen bij het

David de Vos
Nieuws

DoorBrekers cancelt Paasconferentie David de Vos: 'Zaait verdeeldheid in lichaam van Christus'

Hij is een gevierd man binnen de evangelische beweging. Maar zijn aankomende boek en verschillende interviews daarover, lijken evangelist en spreker David de Vos plotseling de kop van jut te maken binnen diezelfde beweging. Hij kreeg de afgelopen dag

Wycliffe
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers ontwikkelt nieuwe methode waarbij Bijbels sneller vertaald moeten worden

Wycliffe Bijbelvertalers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om Bijbels sneller te vertalen en daarmee Gods Woord aan meer mensen aan te kunnen bieden. Dat meldt The Christian Post. In samenwerking met lokale kerken en tolken werkt de organisatie mom

Oekraïners
Nieuws

Christenen helpen tienduizenden Oekraïners: "Ik wil dat ze weten wie Jezus is"

Toen Rusland twee jaar geleden Oekraïne binnenviel, trokken bijna een miljoen Oekraïners naar het kleine buurland Moldavië. Hoewel de meeste van deze vluchtelingen naar huis zijn teruggekeerd of zich in andere landen hebben gevestigd, verblijven er n

Ds. J. B. Alblas over Psalm 47
Video

Ds. Alblas over Psalm 47: een boodschap van hoop in tijden van ellende

‘Want de HEERE, de Allerhoogste, is ontzagwekkend, een groot Koning over de hele aarde.’ In zijn meditatie geeft ds. J. B. Alblas uitleg over Psalm 47 vers 1 tot 5: “Het thema van heel deze Psalm is het koningschap van God. Het gaat om Hem en om Zijn

Meerartikelen

Ds. R. W. Mulder
Nieuws

Ds. R. W. Mulder aanvaardt beroep hersteld hervormd Waarder

De hersteld hervormde gemeente in Waarder verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. R. W. Mulder (foto) uit Montfoort heeft het beroep aanvaard. Waarder was sinds vorig jaar vacant vanwege het emeritaat van ds. L. W. C. Ruijgrok. Mulder bedankt

Rik Op den Brouw
Column

Een les van Jezus: je hoeft niet het maximale uit het leven te halen

Voor sommigen is het leven het plaatsen van vinkjes op een ‘bucketlist’. Wat moet je gedaan hebben en wat moet je gezien hebben. Hoe spectaculairder en hoe verder, hoe beter. Altijd op zoek naar iets nieuws. Anderen doen alles om rijker en belangrijk

Albert van der Heide
Column

Een vergeten boodschap: God spreekt door gevoel

‘Je bent niet tot gevoel gekomen, maar tot geloof.’ Deze uitspraak heb ik regelmatig gehoord in mijn omgeving, terwijl ik opgroeide in de dingen van God en Zijn Heilige Geest. Het is een waar woord en alle aanneming waardig. Want het klopt; geloof is

ds. K.H. (Karel) Bogerd
Nieuws

Preektocht door de Dokkumer Wouden

In de Dokkumer Wouden gaat op woensdag 10 april een derde ‘preektocht’ van start. De ‘preektocht’ begint om 9.30 uur in de Grote of St. Martinuskerk (Markt 2) te Dokkum. De eerste preektocht (40 deelnemers) werd op 23 maart 2022 gehouden in de Friese

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

We willen zelf de regie houden over ons leven (maar Jezus leert iets anders)

In de Bijbel vind je honderden voorspellingen over de geboorte, het leven en sterven van Jezus, die stuk voor stuk zijn uitgekomen. De gebeurtenissen rond de laatste achttien uur van Jezus’ leven zijn eeuwen tevoren voorspeld.Een van de belangrijkste

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Jezus' lijden en sterven: "Hij hield het uit omdat Hij aan ons dacht"

"Jezus heeft de lange lijdensweg kunnen verdragen omdat Hij ons al die tijd in gedachten had. Jezus heeft aan het kruis kunnen volharden omdat Hij steevast onze redding voor ogen had. Wij waren de vreugde die voor Hem in het verschiet lag. Jezus wist

Ds. G. van Zanden
Video

Is het allemaal pais en vree als je een nieuw hart hebt? Ds. Van Zanden geeft antwoord

"Hoe vaak wordt een mens op een dag boos? Een keer? Twee keer? Vijf keer? Tien keer? En een christen die een nieuw hart gekregen heeft? Wordt die ook boos? Kan hij zich nog eens ergens flink over opwinden of is het waar wat het kinderlied zingt: ‘Een

Leander Janse
Video

De oudste zoon is dicht bij de Vader, maar net zo vervreemd als zijn broer

De bekende gelijkenis beschrijft twee verloren zonen. Er bestaat niet alleen een wilde, uitbrekende vorm van zonde. Er is ook meer verborgen, op het oog fatsoenlijke manier, waarop je van God vervreemd kan zijn. De oudste zoon is dicht bij de Vader,

Zanger Elbert Smelt: “Dan mis ik haar gewoon heel erg natuurlijk. Ja, wie niet?”
Video

Zanger Elbert Smelt deelt herinneringen aan Kinga Bán: "Ik mis haar heel erg"

Bijna vijf jaar geleden overleed zangeres Kinga Bán. Zanger Elbert Smelt van de band Trinity bracht vlak voor haar dood samen met haar 'Leef met volle teugen' uit. In een video van Nederland Zingt vertelt hij over dit lied en over de bijzondere optre

Dato Steenhuis over zondebesef
Video

Videoboodschap Dato Steenhuis: Ben jij wel echt bewust van je zonden?

Zondebesef kan een lastig onderwerp zijn. In een video vertelt Dato Steenhuis hier meer over en beantwoordt hij de vraag: ‘Is mijn zondebesef wel groot genoeg? In zijn video benadrukt Steenhuis dat één zonde al voldoende is voor zondebesef. “Als je é

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Geloven in God is wel persoonlijk, maar niet individualistisch

Mijn geloof of hét geloof? Jonge mensen zeggen nogal eens dat ze belijdenis doen van ‘hun geloof’. Is dat hetzelfde als belijdenis doen van ‘het geloof’? Kan het belijden van het geloof, zoals beleden in het Apostolicum, toch persoonlijk worden? Rond

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Froukje Prakken

Inmiddels terug in Nederland kijken we met Froukje Prakken terug op de beginperiode van het zendingswerk dat haar man Ger en zij deden in Peru tussen 1983 en 1991. Een verhaal over Gods leiding en vertrouwen op God in moeilijke omstandigheden. Ook ho