Vorige keer zagen we dat de eerste drie vragen in het Onze Vader gaan om de eer van God, en hoe hij in ons leven zichtbaar wordt. Het tweede deel van het gebed, dat over onszelf gaat, sluit daarbij aan.

Geef ons vandaag het brood dat wij nodig hebben.
Het is wel lastig dat wij deze vraag niet zo goed kunnen invoelen. Niemand van ons, rijke en verzadigde mensen in een welvarende maatschappij, kent waarschijnlijk echte honger. Maar daarmee is het voor ons ook een herinnering aan het feit dat wij eigenlijk maar heel weinig nodig hebben in het leven. Een dak boven je hoofd, de kleding die je aan hebt en eten voor de dag is genoeg, zegt Jezus ergens. De rest kunnen wij eigenlijk iedere dag weer beschikbaar stellen aan God en aan anderen.

En let op: we vragen brood voor ‘ons’. We vragen om samen brood te mogen eten. Samen brood eten is in de Bijbel een teken van vrede en van vriendschap. Dit gebed om brood is dan ook een diepe bede om een leven in vrede.

Daarnaast is brood in de Bijbel vaak een symbool voor geestelijk leven. Net als het dagelijkse voedsel voor ons lichaam hebben we ook onze dagelijkse portie ‘geestelijk manna’ nodig. Iedere dag opnieuw moeten wij onze geestelijke voeding bij de Heer zoeken voor de noden van die dag.

Vergeef ons onze schulden, zoals ook wij hebben vergeven wie ons iets schuldig was.
Het eerste dat hier opvalt is dat we blijkbaar dagelijks om vergeving moeten bidden. Jezus is heel nuchter over het feit dat de zonde telkens terugkomt. God is volmaakt, maar wij niet, en wij schieten dagelijks tekort. Jezus weet daarvan. En Hij helpt ons hier om iedere dag opnieuw de verkeerde dingen bij God weg te leggen. Wat is dat liefdevol en geruststellend.

Het tweede deel van deze bede is een stuk lastiger: ... zoals ook wij hebben vergeven. Dat raakt een gevoelige plek. Want vergeven kan een bijzonder zware opgave zijn.
Maar het staat er als een feit: wij, die tot onze Vader bidden, hebben vergeven. Alle volgelingen van Jezus leven blijkbaar een leven van vergeving. Dat is iets dat bij de kerk hoort. Op het moment dat wij de vergeving van Jezus aannemen, treden wij binnen in het wonder van de vergeving. We hebben vergeving ontvangen en zijn binnengegaan in een bestaan waarin schuld geen plaats meer heeft. Met die stap krijgen we en geven we vergeving, dat hoort echt onlosmakelijk bij elkaar. We hebben feitelijk geen keus, of we vergeven of niet. Leven in de verlossing is verlossend leven! Niet vergeven is buiten Christus treden, en daarmee onze eigen verlossing ontkennen. Maar wie zelf de hemel heeft gekregen, gunt die ook aan de ander, zoals ik het iemand eens heel mooi hoorde zeggen. Dat is een diep evangelische boodschap. En in dit gebed draagt Jezus ons op om daar iedere dag opnieuw bewust bij stil te staan.

Iets heel anders is natuurlijk het gevoel erbij, de moeite en de pijn we hebben wanneer mensen ons kwaad hebben gedaan. Daar moeten we verstandig mee omgaan en onze tijd voor nemen. Maar vergeven is niet een zaak van ons gevoel, maar een keus van de wil, in herinnering aan het feit dat Jezus ons alles heeft vergeven en wij daarom ook ieder ander mens kunnen vergeven.

En breng ons niet in beproeving, maar red ons uit de greep van het kwaad.
Wonderlijk: lezen we hier dat God ons op de proef kan stellen? Ja, zelfs Jezus werd door de Heilige Geest de woestijn in geleid om beproefd te worden.
Wanneer je op de proef gesteld wordt, dan blijkt hoe het in je hart is: wat doe je als het er op aan komt? Blijkbaar is dat soms nodig, en zelfs goed voor ons.

Maar als het dan goed en nodig voor ons is, waarom bidden we in dit gebed dan toch om daar vrij van te blijven? Ik denk dat dat te maken heeft met het besef hoe zwak wij eigenlijk zijn. Het is eigenlijk gewoon een noodkreet: we weten dat de moeiten komen in het leven, maar ‘help, Heer, ik kan het zelf niet, ik heb U er bij nodig!’ Zelfs Jezus uitte zo’n noodkreet in de hof van Gethsemane: Vader, als het mogelijk is, laat deze beker dan aan Mij voorbijgaan. Maar uiteindelijk wilde Hij toch zelf de hele weg gaan, omdat Hij de wil van de Vader wilde doen. En dat is wat wij uiteindelijk ook willen.

Als ik dit laatste gedeelte van het gebed zo overzie, dan vat ik het zo samen: ‘God, wordt ook vandaag weer zichtbaar in de mooie en de moeilijke dingen in mijn leven.’ Wat een prachtig gebed!

Arie-Jan Mulder is spreker en schrijver. Zijn boek over de Bergrede is als ebook verkrijgbaar. Klik hier om zijn website te bezoeken.