Hans Maat: "Het Koninkrijk van God is een familiekwestie"

Dagelijks leven2 mei 2018 Sjoukje Dijkstra
Hans Maat

Het is tijd voor een nieuwe benadering van 'gemeente-zijn'. Jongeren en ouderen zouden meer met elkaar moeten doen, als in een familie, stelt Hans Maat. Dat is ook precies wat er gaat gebeuren tijdens het Vernieuwingsfestival op 10 mei. Met de directeur van het Evangelisch Werkverband blikken we vooruit.

Het Vernieuwingsfestival dat alweer voor de achtste keer wordt gehouden in de Basiliek in Veenenedaal heeft dit jaar als thema: Generations. Volgens Hans Maat het perfecte thema, omdat hij een omslag voorspelt, van een doelgroep benadering naar een kerk met een familiecultuur. “God is een God van alle generaties. Het lijkt mij dat we van mensen uit elke levensfase kunnen leren en zo zijn we aan elkaar ook gegeven.”

Op het Vernieuwingsfestival is dan ook ruimte voor ieders inbreng, vertelt hij: “Van peuters tot ouders en tieners. Voor schoolkinderen wordt het team van Erica Duenk gevraagd om hen op een kind-eigen manier in de aanwezigheid van God brengen. Vervolgens komen ze terug in de gemeenschap van ouderen en bidden ze voor elkaar, geven elkaar iets mee en dat maakt veel los. Het is niet alleen voor ouders, maar ook voor alleenstaanden of ouderen. We kunnen allemaal als geestelijke vaders en moeders fungeren en op die manier betekenis hebben voor anderen. Voorheen dachten we meer in goede preken en vette bands en de leukste poppenspeler. Nu investeren we in de geestelijke vernieuwing van alle generaties als voorbeeld hoe het kan en mag. Ook in de plaatselijke kerk.”

Gemiddeld worden er zo’n 1000 mensen verwacht op het Vernieuwingsfestival, waaronder ook veel jongeren en veel kinderen. Op de locatie is in ieder geval ruimte voor 1400 mensen. Ondanks het feit dat het zo massaal is, is er dus juist veel aandacht voor intieme momenten. Maat vertelt: "De sprekers zijn zelf levende voorbeelden en zullen openhartig zijn over hun vaderlijke of moederlijke rol en de manier waarop je anderen geestelijk kunt begeleiden. Of het nu je eigen kinderen zijn of niet. We willen dit zo doen, omdat jongeren makkelijker dan voorheen relaties aangaan met mensen van een andere generatie. De gemeente is immers ook bedoeld als een geestelijke familie, waarin we elkaar bemoedigen en helpen.”

Nieuwe reformatie
Maat denkt dat de reformerende beweging waar de kerk voor staat, alles te maken heeft met een kerk die moet gaan groeien naar een liefdevolle gemeenschap waar geloof wordt gedeeld en waar mensen uit diverse subculturen een uitnodigend klimaat ervaren. Juist kleine groepen, huiskerken en pioniersplekken doen het goed en leggen die accenten van samenzijn en samen geloven. Als EW willen we verschillende generaties met elkaar verbinden. Iedere generatie heeft een eigen plek en betekenis in Gods Koninkrijk,” zegt Maat. Mede daarom ageert hij tegen de ‘bubbels’ of eilandjes, die gecreëerd worden in de vorm van jeugd- en kindernevendiensten, en allerlei plekken waar kinderen en jongeren uit de gemeenschap worden gehaald.

"Ik gaf mijn eigen kinderen voorheen een cursus in stilzitten van anderhalf uur"

Een voorbeeld is de eredienst. Maat licht toe: “De Protestantse Kerk in Nederland (PKN), mijn kerkverband, hangt bijna aan elkaar van de speciale diensten, waaronder veel jeugddiensten. In mijn ogen zijn dit compensatieplekken om tegemoet te komen aan de broodnodige vernieuwing, waar het gaat om de liedcultuur, het gebruik van werkvormen, een heldere en pakkende preekopbouw. Als we kinderen en jongeren, maar ook specifieke groepen als twintigers en dertigers niet leren integreren en participeren, dan raak je ze vanzelf kwijt.

Ik gaf mijn eigen kinderen voorheen een cursus in stilzitten van anderhalf uur. Op zichzelf prima om wat discipline te leren, maar ze werden eigenlijk nooit aangesproken, gezien of gehoord. Dat is ongehoord. Vandaag de dag preek ik in veel kerken waar op kindernevendienst wordt ingezet, maar dat is ook niet het beste alternatief. 'We halen de kinderen eruit als het gaat gebeuren', zei ooit een predikant mij. Hij doelde daarmee op de preek. Ergens had hij een punt. Kinderen zijn niet achterlijk en kunnen er veel van meenemen, maar geef ze dan een volwaardige plaats."

"Ik droomde er ooit van dat jonge kinderen aan de voeten spelen van de ouders, terwijl wij aanbidden. In de tegenwoordigheid van God," zegt hij. "Wat is er mis met een tiener die uit enthousiasme voor God een getuigenis geeft? Of jongeren die als groep een dans laten zien? Als de vorm maar diep geladen is met inhoud. Wat mij betreft geldt participatie ook voor de veertiger en de grijsaard. Het betekent niet dat een eredienst een soort bonte verzameling wordt aan werkvormen. Je moet het wijs en slim spreiden en een cultuur van liefde en eer voeden en vormen.”

"Bij familie denk ik ook aan vreugde die er is tussen de Vader, Zoon en Heilige Geest is"

Familiekwestie
“Het Koninkrijk van God is immers een familiekwestie,” gaat Maat verder. “Dat is bij Vader en Zoon en Heilige Geest al zo. In het begin zegt God: laat Ons mensen naar Ons beeld maken. Bij familie denk ik ook aan vreugde die er is tussen de Vader, Zoon en Heilige Geest is, de liefde die ze verbindt, de eer die er tussen hen is. Ik denk dat wij ook zo gemaakt zijn. Ik hoop dat er een dag komt dat ik kan zeggen: ‘Willen de kinderen naar voren komen om een gebed uit te spreken voor ouderen?’ Wees daarin ook creatief," adviseert hij.

Vriendschap
De generatiekloof, waar veel mensen het over hebben, is volgens hem non-existent. “Het is meer iets van de vorige generatie. Toen ik leidinggaf aan het landelijk jeugdwerk bij de HGJB was er sprake van allerlei eigen jeugdculturen en ontstonden initiatieven als jeugdkerken. De jongeren van vandaag, zitten anders in elkaar. Ze zijn vooral op zoek naar identificatie: ziet men mij staan? Wat moet ik doen? Waar moet ik naar toe? Als we hen uit het oog verliezen en er niet als geestelijke ouders voor ze zijn, zullen ze zelf een ingewikkelde zoektocht ondernemen.” Hij merkt vooral dat jongeren die gezien worden, niet uitmaakt met wie ze vriendschap sluiten. “Dat kan dus ook met iemand zijn van een oudere generatie, van wie ze veel kunnen leren. Als je bereid bent met kinderen, tieners en jongeren op te trekken, beleven ze dat als een soort vriendschap.”

Babyboomgeneratie
Ook de ouderen moeten we niet uit het oog verliezen, meent hij. Als het gaat over de babyboomgeneratie (van na de Tweede Wereldoorlog, red.), dan is dat volgens Maat een generatie die je niet kunt wegdenken. Hij zegt: “Zij dragen de traditionele kerk in Nederland, ook in financiële zin. Geef hen een stuk herkenbaarheid in liturgie en het aanbieden van pastorale begeleiding. Maar," waarschuwt hij, "laat hen niet de gestalte van het kerk-zijn van de toekomst bepalen. Zij mogen ook leren loslaten en dat gaat in veel gemeenten moeizaam of mondjesmaat. Ik zie kerkenraden waarin soms door ouderen jongere ouderlingen worden gekozen die volgzaam zijn of weinig potentie en visie. Dat is machtspolitiek bedrijven en dat is echt funest voor jonge generaties en gezinnen die iets meer willen."

Ruggengraat
Veel ouderen bemensen daarmee volgens Maat de traditionele kerken. "Zij houden delen van de kerk overeind, maar zijn vaak degenen die het moeilijk vinden om het geloof door te geven aan de volgende generatie. Onder andere omdat ze niet geleerd hebben erover te praten." Maat zegt – met pijn in het hart - dat dit ook wel eens kan komen, omdat zovelen geestelijk onvolwassen zijn gehouden en gebleven. Soms door de weinig appellerende preken en in een theologie waarin God vooral individueel geconsumeerd wordt als God van troost. “We moeten terug naar de essentie: Jezus Christus leren volgen en een actief leven door de Geest beoefenen. Ik hoop dat we groeien naar een gemeenschap die relationeel als een familie denkt en elkaar toerust voor een volwassen leven in Christus.”

Praatmee

Beluister onze podcast

#321 voorganger Teun van der Leer en predikant Peter Sinia in gesprek over de doop
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Yoran
Nieuws

Vader vermiste christelijke jongen (16) doet belangrijke oproep

Ondanks dat er met duizenden vrijwilligers werd gezocht, is de vermiste christelijke Yoran Krol (16) nog steeds niet gevonden. Zijn vader doet op sociale media daarom nogmaals een oproep en vraagt iedereen die zich in de regio op het water begeeft go

Insalvation en Michelle Lee
Video

InSalvation en Ann Michelle Lee brengen nieuwe single uit: 'Breek de hemelen open'

Het kan nog zo donker lijken in je eigen leven en om je heen; Gods licht kan het doorbreken. De nieuwe single van InSalvation (met gast Ann Michelle Lee) is een gebed om dat te laten gebeuren; een hartenkreet voor het hier en nu. De single is sinds 2

Nigeria gevangenis
Nieuws

Nigeriaans predikantsechtpaar verbleef ten onrechte drie jaar in gevangenis

Een rechtbank in de Nigeriaanse staat Kaduna heeft dominee Jonah Gangas en zijn vrouw Josephine vrijgesproken. Het echtpaar zat meer dan drie jaar gevangen. Ze werden beschuldigd van ontvoering en het bekeren van een jong moslimmeisje, een beschuldig

Ds. J. Koppelaar
Video

Ds. Koppelaar over ziekenzalving: "Het is niet iets magisch of engs"

"We zijn het kwijtgeraakt om met handoplegging te bidden. Dat kwam door de roomse kerk die daar een soort magische werking aan ging toeschrijven. Merkwaardig is trouwens dat we die zegening met handoplegging nog steeds kennen, maar dan alleen bij het

David de Vos
Nieuws

DoorBrekers cancelt Paasconferentie David de Vos: 'Zaait verdeeldheid in lichaam van Christus'

Hij is een gevierd man binnen de evangelische beweging. Maar zijn aankomende boek en verschillende interviews daarover, lijken evangelist en spreker David de Vos plotseling de kop van jut te maken binnen diezelfde beweging. Hij kreeg de afgelopen dag

Wycliffe
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers ontwikkelt nieuwe methode waarbij Bijbels sneller vertaald moeten worden

Wycliffe Bijbelvertalers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om Bijbels sneller te vertalen en daarmee Gods Woord aan meer mensen aan te kunnen bieden. Dat meldt The Christian Post. In samenwerking met lokale kerken en tolken werkt de organisatie mom

Oekraïners
Nieuws

Christenen helpen tienduizenden Oekraïners: "Ik wil dat ze weten wie Jezus is"

Toen Rusland twee jaar geleden Oekraïne binnenviel, trokken bijna een miljoen Oekraïners naar het kleine buurland Moldavië. Hoewel de meeste van deze vluchtelingen naar huis zijn teruggekeerd of zich in andere landen hebben gevestigd, verblijven er n

Ds. J. B. Alblas over Psalm 47
Video

Ds. Alblas over Psalm 47: een boodschap van hoop in tijden van ellende

‘Want de HEERE, de Allerhoogste, is ontzagwekkend, een groot Koning over de hele aarde.’ In zijn meditatie geeft ds. J. B. Alblas uitleg over Psalm 47 vers 1 tot 5: “Het thema van heel deze Psalm is het koningschap van God. Het gaat om Hem en om Zijn

Meerartikelen

Ds. R. W. Mulder
Nieuws

Ds. R. W. Mulder aanvaardt beroep hersteld hervormd Waarder

De hersteld hervormde gemeente in Waarder verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. R. W. Mulder (foto) uit Montfoort heeft het beroep aanvaard. Waarder was sinds vorig jaar vacant vanwege het emeritaat van ds. L. W. C. Ruijgrok. Mulder bedankt

Rik Op den Brouw
Column

Een les van Jezus: je hoeft niet het maximale uit het leven te halen

Voor sommigen is het leven het plaatsen van vinkjes op een ‘bucketlist’. Wat moet je gedaan hebben en wat moet je gezien hebben. Hoe spectaculairder en hoe verder, hoe beter. Altijd op zoek naar iets nieuws. Anderen doen alles om rijker en belangrijk

Albert van der Heide
Column

Een vergeten boodschap: God spreekt door gevoel

‘Je bent niet tot gevoel gekomen, maar tot geloof.’ Deze uitspraak heb ik regelmatig gehoord in mijn omgeving, terwijl ik opgroeide in de dingen van God en Zijn Heilige Geest. Het is een waar woord en alle aanneming waardig. Want het klopt; geloof is

ds. K.H. (Karel) Bogerd
Nieuws

Preektocht door de Dokkumer Wouden

In de Dokkumer Wouden gaat op woensdag 10 april een derde ‘preektocht’ van start. De ‘preektocht’ begint om 9.30 uur in de Grote of St. Martinuskerk (Markt 2) te Dokkum. De eerste preektocht (40 deelnemers) werd op 23 maart 2022 gehouden in de Friese

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

We willen zelf de regie houden over ons leven (maar Jezus leert iets anders)

In de Bijbel vind je honderden voorspellingen over de geboorte, het leven en sterven van Jezus, die stuk voor stuk zijn uitgekomen. De gebeurtenissen rond de laatste achttien uur van Jezus’ leven zijn eeuwen tevoren voorspeld.Een van de belangrijkste

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Jezus' lijden en sterven: "Hij hield het uit omdat Hij aan ons dacht"

"Jezus heeft de lange lijdensweg kunnen verdragen omdat Hij ons al die tijd in gedachten had. Jezus heeft aan het kruis kunnen volharden omdat Hij steevast onze redding voor ogen had. Wij waren de vreugde die voor Hem in het verschiet lag. Jezus wist

Ds. G. van Zanden
Video

Is het allemaal pais en vree als je een nieuw hart hebt? Ds. Van Zanden geeft antwoord

"Hoe vaak wordt een mens op een dag boos? Een keer? Twee keer? Vijf keer? Tien keer? En een christen die een nieuw hart gekregen heeft? Wordt die ook boos? Kan hij zich nog eens ergens flink over opwinden of is het waar wat het kinderlied zingt: ‘Een

Leander Janse
Video

De oudste zoon is dicht bij de Vader, maar net zo vervreemd als zijn broer

De bekende gelijkenis beschrijft twee verloren zonen. Er bestaat niet alleen een wilde, uitbrekende vorm van zonde. Er is ook meer verborgen, op het oog fatsoenlijke manier, waarop je van God vervreemd kan zijn. De oudste zoon is dicht bij de Vader,

Zanger Elbert Smelt: “Dan mis ik haar gewoon heel erg natuurlijk. Ja, wie niet?”
Video

Zanger Elbert Smelt deelt herinneringen aan Kinga Bán: "Ik mis haar heel erg"

Bijna vijf jaar geleden overleed zangeres Kinga Bán. Zanger Elbert Smelt van de band Trinity bracht vlak voor haar dood samen met haar 'Leef met volle teugen' uit. In een video van Nederland Zingt vertelt hij over dit lied en over de bijzondere optre

Dato Steenhuis over zondebesef
Video

Videoboodschap Dato Steenhuis: Ben jij wel echt bewust van je zonden?

Zondebesef kan een lastig onderwerp zijn. In een video vertelt Dato Steenhuis hier meer over en beantwoordt hij de vraag: ‘Is mijn zondebesef wel groot genoeg? In zijn video benadrukt Steenhuis dat één zonde al voldoende is voor zondebesef. “Als je é

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Geloven in God is wel persoonlijk, maar niet individualistisch

Mijn geloof of hét geloof? Jonge mensen zeggen nogal eens dat ze belijdenis doen van ‘hun geloof’. Is dat hetzelfde als belijdenis doen van ‘het geloof’? Kan het belijden van het geloof, zoals beleden in het Apostolicum, toch persoonlijk worden? Rond

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Froukje Prakken

Inmiddels terug in Nederland kijken we met Froukje Prakken terug op de beginperiode van het zendingswerk dat haar man Ger en zij deden in Peru tussen 1983 en 1991. Een verhaal over Gods leiding en vertrouwen op God in moeilijke omstandigheden. Ook ho