PerspectieF, de ChristenUnie-jongeren, heeft een (inmiddels aangenomen, red.) motie ingediend op het partijcongres van de ChristenUnie die prestatiedruk aan de kaak moet stellen. Heus? Ja. De Nederlandse CU-jongeren komen met dit voorstel. En dat doen ze niet zonder reden. In Nederland is prestatiedruk een onderschat probleem. Van jongs af aan voelt mijn leven namelijk niet veel anders dan dat van Wei Li.

Mijn vader is van Indiase komaf. Een vluchteling om religieuze en economische redenen die via een Europese omweg uiteindelijk in Nederland belandde. Hij weet wat het is om uitgebuit te worden. Hij kent de keukenvloer van dat ene restaurant aan het Leidseplein in Amsterdam. Alle reden om voor zijn nageslacht een beter leven te maken.

Maar geen ruimte voor tranentrekkende alinea's hoor. Hij is opgeklommen tot zelfstandig ondernemer in het pittoreske Waalwijk, waar hij een take-away in de avonduren runt, terwijl hij overdag zware handarbeid verricht in een fabriek. Maar toen zijn eerstgeboren zoon ter wereld kwam, had hij zijn culturele veren nog niet weten af te schudden.

Het leven wat ik moest gaan leiden, zou fundamenteel anders zijn dan het zijne. Dat zal hij gezworen hebben. In alles moest ik de beste zijn. Ik herinnerde me hoe mijn vader op bed kwam zitten, vlak nadat mijn moeder me voorgelezen had. Vele avonden kreeg ik te horen wat ik met mijn leven moest doen. Het werd uitgestippeld. Het allerbeste, allerhoogste, allersnelste.

Lang heb ik daarom het leven van mijn vader geleid. Weinig tijd voor vrienden, moeilijk met relaties toen ik jonger was, huiswerk als 'hobby' opgeven in de bekende vriendschapsboekjes en van een perfecte citoscore in groep 8 tot en met universiteit. Ruimte om te ontdekken wat ik zelf wilde en leuk vond, zat er weinig in.

Mijn moeder gunde me dat overigens best en probeerde waar mogelijk bij te sturen. Ik leef haar filosofie vandaag de dag. Een totaal andere kijk dan zielloos volledig opgaan in een zoektocht naar perfectie op school en werk. Nee, van haar mocht ik kind zijn. Maar de druk van mijn vader woog voor mij zwaarder.

Ik wilde hem zo graag tevreden zien. Nee, ik kon het moeilijk hebben als hij ontevreden was over mijn cijfers en als ik hem überhaupt op een manier teleurstelde. De consequenties kon ik goed voelen. Hij moest en zou van mij die perfecte zoon maken. Inhoudelijk was hij weinig op de hoogte van wat ik ondernam. Zolang het maar prestige en prestatie ademde.

Lange tijd heb ik tegen veel mensen ontkend dat ik eigenlijk voor mijn vader leefde. Dat ik eigenlijk alleen bezig was om zijn dromen waar te maken. Juist in een land waar we denken zo vrij te zijn, juist hier is het soms onmogelijk om jezelf te kunnen zijn.

Natuurlijk begrijp ik waarom mijn vader dacht zoals hij dacht. Natuurlijk voel ik met hem mee en wil ik niet hoeven slapen op keukenvloeren of moeten schuilen voor een IND. Maar in Nederland moet dat ook helemaal niet hoeven. We hebben hier kansen genoeg die we niet verzilveren.

Ons onderwijs en opvoeding loopt daarin nog ver achter. Geef mij maar het Scandinavisch onderwijs, waar de aandacht niet gericht is op cijfers en toetsen, maar op vaardigheden en ontwikkeling van elk kind - individueel en als groep. Geef mij maar een nieuwe jeugd om te ontdekken waar ik goed in ben.

Dat laatste is niet per se iets waar ik nog dagelijks mee worstel. Sinds ik op mijn 18e op mezelf ging wonen en studeren (aan een universiteit; dat dan weer wel), heb ik mezelf langzaam leren kennen. Ik heb mezelf leren aankijken in de spiegel, vaardigheden ontwikkeld, rust gevonden. Maar dat ging niet van de ene op de andere dag.

Voor veel kinderen in Nederland zal dat net zo zijn. Doe dat niet direct af als 'triest' of 'zielig'. Vaak zit er een hunkering naar erkenning of waardering achter. Geef zo'n kind vooral de ruimte om kind te zijn - als school, moeder of vader. Geef een kind de goede start die het nodig heeft. Gun het rust en ruimte om zijn of haar talenten te ontdekken.

Ik ben dus blij met de aandacht die PerspectieF vraagt voor dit onderwerp. Prestatiedruk is niet iets wat zich beperkt tot de legendarische verhalen over strenge Chinese ouders die perfecte badmintonners willen kweken. Het kan je buurjongen zijn.

Laten we samen werken aan een gezond onderwijs en gezonde opvoeding, waarin we kinderen de ruimte geven om kind te zijn. Om te ontdekken waar ze goed in zijn. En natuurlijk mogen ouders daarin hartstikke ambitieus zijn. En ja, zelfs streven naar excellentie. Maar dan in een vak, vaardigheid of talent waar het kind zich goed bij voelt.

Inmiddels ben ik 26, al een paar jaar afgestudeerd en heb ik afscheid genomen van de 'achiever' in me. Niks, perfectie. Gewoon mezelf leren zijn. Tegen mijn vader heb ik al 1,5 jaar niks gezegd. Om uiteenlopende redenen die ik niet altijd begrijp, zien we elkaar niet. Dat doet elke dag pijn en ik bid nog altijd voor verbetering. Ondanks dat hij dit waarschijnlijk niet zal lezen, zou ik tegen hem willen zeggen: papa, if you could see me now..

Anil Kumar is bestuursadviseur bij de gemeente Den Haag; politiek actief bij ChristenUnie en ondernemend in de samenleving en Indiase diaspora in Nederland.