Waarom deed je onderzoek naar CrossPoint kerk in Getsewoud?
“Ik deed onderzoek naar CrossPoint omdat ik graag een project wilde doen voor een gemeente die met vragen van binnenuit kwam. De contacten waren er al en ik ging op dat moment ook in Nieuw-Vennep wonen. CrossPoint zat in een reflectieve fase en wilde weten op welke manier ze contextueel kerk konden zijn en blijven. Vanuit de opdrachtgever was het een heel praktische vraag (hoe) terwijl vanuit de opleiding meer reflectief (waarom) je als kerk met de context kunt en wilt verbinden.
Ook een rol speelde mijn eigen interesse in contextualisatie en kerk zijn in de 21e eeuw waarbij je dicht bij de bronnen van het christelijk geloof blijft en helemaal verbonden bent met de werkelijke omgeving.”

In welke context geeft CrossPoint kerk-zijn handen en voeten in Getsewoud?
“Het is een seculiere context. Getsewoud is een zogenaamde vinexwijk. Ik woon er inmiddels zelf ook. Het is een wijk die zich heel duidelijk onderscheid van een volksbuurt. Pas nu komen de eerste tekenen van buurtcohesie op gang. Mensen blijven hier wat langer wonen en gaan elkaar kennen. Dat is pas iets van de laatste jaren. Mensen kunnen op weg naar sportvereniging en yoga, en zelfs kerk, waar ze hun contacten hebben, zonder mensen uit hun straat te kennen. Sommigen kennen hun eigen buren niet eens van naam. Een netwerksamenleving noemen we dit. Zo kwam ik nog veel meer trends tegen in het onderzoek die als een fundament onder onze huidige manier van samenleven liggen. Zoals de afname van kerkgang. Op basis van landelijk onderzoek en verschillende gegevens uit de wijk zelf kunnen we wel stellen dat er maar grofweg 1 op de 12 mensen een christelijke overtuiging heeft en maar 1 op de 5 met enige regelmaat een geloofsgemeenschap bezoekt. Tel hierbij op dat de wijk zelf maar 1 geloofsgemeenschap heeft en er geen ‘oefenplekken’ voor geloven zijn en je kunt zeggen: het ligt niet voor de hand om te geloven!

Mensen staan vaak niet vijandig tegen christelijk geloof maar het is voor hen vaak zo weinig relevant. Wat mij betreft gaat secularisatie ook op als mensen geloven wegstoppen achter de voordeur en geloven bewaren voor zondag. Hoe moeilijk het dan ook is; deze twee werelden móeten samenkomen. Er is maar één wereld en dat is deze weerbarstige praktijk, waarin geloven zeker niet vanzelfsprekend is, maar het is wel Gods wereld. Dat leer ik dan weer vanuit het boek van Stefan Paas (Vreemdelingen en priesters, red.) wat mij enorm geholpen heeft.”

De geloofsgemeenschap is ook een priesterlijke gemeenschap, schrijf je. Wat bedoel je hiermee en hoe zie je dit terug in Getsewoud?
“De eerder genoemde Paas, maar ook iemand als de anglicaanse theoloog Tom Wright, schrijven hierover. Paas gebruikt het principe van een priester zoals we die in de Bijbel tegenkomen. Deze priester vertegenwoordigt twee kanten. Hij vertegenwoordigt God voor de mensen en de mensen voor God. Het gaat in dit geval om het verstaan van de kerk als priesterlijke gemeenschap. De gemeente is vertegenwoordiger van God onder de mensen en vertegenwoordigt de mensen voor het aangezicht van God. Concreet: iemand die als enige uit een straat naar de kerk gaat doet dit námens zijn straat. Hij of zij brengt hun noden en zorgen voor Gods aangezicht en brengt God lof namens de mensen die daar niet zijn.

Andersom is de geloofsgemeenschap geroepen (principieel eerst als geheel, maar daarvanuit ieder persoonlijk) om God te vertegenwoordigen onder de mensen. Om dit nog concreter te maken; je leeft als christen om te laten zien wie God is. Ons karakter is gevormd door Jezus' onderwijs en weerspiegelt in alle gebrek iets van Gods karakter. De kunst is om de levens van mensen in verbinding te brengen met God. CrossPoint heeft iets priesterlijks. Het is een aparte groep mensen als je het afzet tegen de massa in Getsewoud. Ze komen daar echt als een kleine vertegenwoordiging van die grote wijk. Tegelijk is er ruimte om Getsewoud helemaal serieus te nemen. Ze bidden voor hun omgeving, zetten zich in voor hun welzijn en helpen waar nodig. Dat is in mijn ogen priesterlijk, ondanks alle dingen die ook beter kunnen of misgaan.”

Wat kunnen kerken in een seculiere omgeving leren van de wijze waarop CrossPoint kerk-zijn vormgeeft?
“Iedere gemeente zou kunnen leren van hun gerichte blik op het concrete leven. Misschien hebben mensen dit wel nodig. Om telkens geloof weer te verbinden met een concrete omgeving. Omdat het anders los komt te staan van de werkelijkheid. Geen megakerken die geen binding hebben met de omgeving, maar kleine geloofsgemeenschappen die echt verbonden zijn met hun omgeving maar onlosmakelijk verbonden blijven met de bronnen van het christelijk geloof. Raak je dit kwijt dan is het een hopeloze onderneming.

Ik denk ook aan het niet zo scherp onderscheid maken tussen ‘wel geloven en niet geloven’, alsof geloven draait om een set regels. Geloven is eerder het gaan van een weg. Achter Jezus aan. Daarin komen kerkelijke en niet-kerkelijke mensen heel dicht bij elkaar. Dit betekent wat mij betreft niet dat je alles moet aanpassen aan de wereld om je heen. Zeker niet. Wel moeten kerken net als CrossPoint zich bezinnen op het feit of de kerk wel een activiteitenorganisator is. Vaak lijkt het daar wel op. In de kerk zijn we veel te veel bezig met activiteiten organiseren. Het gaat volgens mij veel meer om de vorming van normale mensen die in hun gewone leven van alledag ‘doorzonwoningen’ zijn van Gods liefde en genade. Liturgie is onmisbaar. Dagelijks worden wij overspoeld met diverse verhalen. Om als christen te kunnen leven is het nodig om telkens op Gods verhaal te worden teruggeworpen.

Zo wordt missionair zijn heel iets anders dan de nodige vlucht naar buiten omdat de kerk eigenlijk leegloopt. We worden ingeschakeld in die beweging die God zelf maakt. We moeten terug naar het verhaal van God en van Gods missie. Weten we zelf wel wat het evangelie inhoudt en leven wij zelf al als bevrijdde mensen? Dit komt voor mijzelf ook altijd heel dichtbij. Onlangs sprak ik nog iemand. Gewoon met zijn overall aan en terwijl hij een deur stond te schilderen. Hij zei: ‘Wij zijn niet geroepen om mensen de waarheid te vertellen, maar om mensen jaloers te maken.’ En laat dát nu precies het moeilijkste zijn én waar het precies in een seculiere omgeving op aankomt.”

Benieuwd naar de scriptie van Wilbert? Stuur hem een e-mail en neem een kijkje op zijn blog.