Onterechte kritiek op regeringsdeelname ChristenUnie is overdreven
De kritiek op de ChristenUnie is de afgelopen dagen niet mals geweest. Op verschillende social media, maar ook in de Tweede Kamer werd herhaaldelijk - letterlijk en tussen de regels door - duidelijk gemaakt dat "de ChristenUnie haar ziel verkocht had". De oorzaak van deze tirade: geen enkele verruiming van het Kinderpardon, waar nota bene de ChristenUnie van aan de wieg stond.
Maar had dat Kinderpardon überhaupt een kansen van slagen met een waaierig D66, een weglopend GroenLinks of de PVV en SP als eventuele alternatieve regeringspartners? Moeten we juist niet dankbaar zijn voor de inbreng van de ChristenUnie? Er zijn op een flink aantal onderwerpen grote stappen gezet.
Ik heb de storm even voorbij laten razen voor ik dit opschreef, maar wilde ook pas echt iets optekenen als de onderhandelaars namens de ChristenUnie in dit kabinet - met name Gert-Jan Segers en Carola Schouten - hun uitleg aan hun leden gedaan zouden hebben. Die kwam er afgelopen vrijdag in de schouwburg van Hilversum.
De reacties van de medeleden die ik die avond aanhoorde, waren zeer gemengd. Algehele euforie om deelname aan de regering klonk breed door de ontvangstruimte waar cake en koffie beschikbaar was. Toch kraakten velen de immigratie- en asielparagraaf. Ja, het genomen compromis was voor een enkeling zelfs 'ondoenlijk'.
Als er iets duidelijk is geworden tijdens de ruim 200 dagen aan formeren, is het dat politiek niet altijd een 'numbers game' is. Met 5 zetels staat de ChristenUnie over de gehele Kamer genomen in het rechterrijtje, maar speelt het vanaf nu toch Champions League. 'Nederig' dekt niet de lading voor de houding van Gert-Jan Segers in de begindagen toen onderhandelingen met GroenLinks op niks uit liepen te lopen. 'Dienstbaar' is een betere term. Met die houding kwam hij met de CU aan tafel en nu in de regering.
Vanaf dag 1 heeft Gert-Jan Segers de klassieke waarden van 'dienstbaar zijn' en 'verantwoordelijkheid pakken' aan Nederland laten zien. Humberto Tan en vele andere interviewers kunnen dat maar niet rijmen met de verloren strijd van het Kinderpardon op het slagveld van de formatie. Maar dat doet geen recht aan de successen die de ChristenUnie nu al heeft kunnen bijdragen aan dit regeerakkoord.
Als een ware Gideonsbende - klein van tal - heeft het wetgeving rondom abortus en euthanasie niet verbreed. Zorg voor ouderen krijgt volgens de leidraad van ChristenUnie-pen 'Waardig ouder worden' een enorme impuls. De aanpak van mensenhandel en gedwongen prostitutie wordt geïntensiveerd. De schepping en ons klimaat worden weer vergroend. Er komt ruimte voor startups en innovatie. Moet ik nog doorgaan?
Misschien dan toch nog één punt wat boven alles uit springt. Dit regeerakkoord is een levend voorbeeld van iets waar we in Nederland al heel lang naar zochten: tolerantie. Tolerantie in diens meest pure vorm, namelijk het kunnen verdragen van pijnlijke verschillen. Als ik de hoofdstukken over medisch-ethische verschillen lees, snap ik de 'vlees-noch-vis-kritiek' wel, maar ik wil de criticasters uitdagen deze 'vega-beslissing' te doorgronden.
In plaats van de degens te kruisen teneinde een verliezer aan te wijzen, hebben de vier fracties de degens in hun scheden gelaten en elkaar de hand toegestoken. Waar de ChristenUnie geen verruiming van de medisch-ethische discussies wil, zoekt D66 die nadrukkelijk op. Ik vind het daarom bij uitstek verantwoordelijk van deze partijen dat zij pal voor hun verschillen gestaan hebben en besloten hebben dat strak gespannen touw niet te rekken tot het knapte, maar het juist te laten vieren.
Tolerantie is de maïzena die ik terug zie in dit regeerakkoord. Vier politieke partijen die ondanks hun soms pijnlijke verschillen elkaar hebben leren verdragen, kennen en wellicht zelfs waarderen. Samen hebben vier zeer verschillende fracties de handen ineengeslagen en de wens om een land bestuurbaar te houden kracht bij gezet. Ze hebben de wil getoond om eruit te komen. Daarin lees ik geen straffe arrogantie, maar tere kwetsbaarheid.
Bovendien gaat dit akkoord ook over de actualiteit die elke Nederlander - oud en nieuw - bezighoudt: wie zijn we en waar staan we voor? Welke waarden vormen onze diepste fundering? Wat geven we mee aan nieuwkomers, onze buren en kinderen? Eindelijk eens geen sec pragmatisch, koud en technisch idioom, maar een kijkje in de harten van deze partijen. Niet je ziel verkopen, maar je ziel blootleggen.
Ja, de ChristenUnie heeft verliezen geleden op dat slagveld van de formatie. De strijd om het Kinderpardon was een pijnlijke. Maar ik zie in dit regeerakkoord ook ruimte. Veel is - ook in de immigratieparagraaf - niet benoemd. Het is een regeerakkoord met honderden maatregelen, maar daarbuiten liggen nog voldoende open ruimten die nog ingevuld kunnen worden voor een nog mooiere samenleving.
Dat was alleen gelukt met partijen die verantwoordelijkheid durfden te nemen toen het nodig was. Soms leidt dat tot pijnlijke beslissingen. Maar in veel gevallen tot winst. In de zorg, defensie, onderwijs, wijken, politie, duurzaamheid, economie, ontwikkelingssamenwerking en de strijd tegen schulden. Dan resulteert een houding van dienstbaarheid en verantwoordelijkheid vanzelf in dankbaarheid.
Kortom, ik zie toekomst in dit zielvolle en waarde(n)volle kabinet. Tegen de ChristenUnie zeg ik daarom: dank voor het nemen van jullie verantwoordelijkheid. Laat ons als samenleving ondertussen - samen met jullie - ons uiterste best blijven doen om kinderen van vluchtelingen zo goed mogelijk bij te staan. Gideon liet zich toch ook niet voor één gat vangen?
Anil Kumar is bestuursadviseur bij de gemeente Den Haag; politiek actief bij ChristenUnie en ondernemend in de samenleving en Indiase diaspora in Nederland.
Praatmee