Veel mensen lijden aan depressies, overbelast-zijn en eenzaamheid. Heb je daar een verklaring voor?
“In Nederland leven we in een welvarend land. Sinds de wederopbouw na de Tweede Wereldoorlog is het hard gegaan. De snelheid waarmee zich alles ontwikkelt is hoog. Ook de communicatie via de media, de computer en internet heeft zich razendsnel ontwikkeld en dat gaat maar door. Veel mensen moeten mee in de ‘vaart der volkeren’, maar kunnen dat amper bijhouden.

Daarbij komt dat velen overal aan mee willen doen en van het laatste nieuws op de hoogte willen zijn; belangrijk of onbelangrijk nieuws, men wil het weten. De persoonlijke communicatie tussen mensen onderling is daarentegen afgenomen. Veel persoonlijke boodschappen gaan via de e-mail, de mobiele telefoon, de app, via YouTubefilmpjes en dergelijke. En vaak is dit soort communicatie nogal oppervlakkig. Maar de mens als individu blijft zoals hij is: iemand met een persoonlijke behoefte aan liefde, warmte en aandacht. En zie: hier ontstaat een kloof. Een kloof tussen het losse, korte contact met allerlei mensen en de behoefte aan meer aandacht en diepgang in relaties. Deze kloof kun je als een leegte ervaren en het kan je somber maken.

Zo kun je ook gedeprimeerd raken wanneer je bent teleurgesteld in de verwachtingen die je had van de ander of van het leven. Je kunt gefrustreerd raken omdat je niet voor elkaar krijgt wat je graag wilt en tegen allerlei grenzen aanloopt. Je kunt geïsoleerd raken als mensen uit je directe omgeving het druk hebben met zichzelf en jou niet zien staan. Veel ouderen ervaren dat ook zo. Daarnaast lijkt er nog steeds een taboe te rusten op het hebben van problemen van psychische aard. Deze zijn niet zichtbaar voor de ander en zelf hang je ook liever niet je ‘vuile was buiten’. Anders gezegd: velen schamen zich ervoor als het niet zo goed met hen gaat. Het eerste wat we aan elkaar vragen als we elkaar ontmoeten is: ‘Hoe gaat het met je?’ Het antwoord is vrijwel altijd: ‘O, goed hoor!’ en men gaat over tot de orde van de dag. De vraag blijft in werkelijkheid onbeantwoord.

En zo kunnen veel mensen van lieverlee zich somber gaan voelen en ook eenzaam worden. Overbelast raken kan ook veel oorzaken hebben. Bijvoorbeeld als man en vrouw beiden werken en er tevens kinderen moeten worden opgevoed. We willen te veel: een mooi huis, kinderen, een goed salaris, maar ook tijd voor onszelf zoals rust en recreatie. Een dag heeft maar 24 uur en we proppen er veel te veel in.”

Tot welke problemen kan dit leiden?
“Dit kan in eerste instantie leiden tot persoonlijke problemen, maar ook tot relatieproblemen en problemen op het werk,” antwoordt de hulpverleenster. “De relatie met de kinderen kan tevens onder spanning komen te staan; ook zij vragen immers energie en aandacht van ons. Als dit soort problemen niet de juiste aandacht krijgen en deze ‘trein’ maar door dendert, dan ontspoort hij. En zo raakt de maatschappij ontwricht, omdat er te veel mensen zijn die hiermee worstelen; en als de blinde de blinde gaat leiden vallen ze beiden in de put. Je ziet een toename aan zelfdoding, doordat een oplossing van de interne problemen van de mens als onoplosbaar wordt gezien. Waar kun je heen als niemand ziet wat je werkelijke probleem is? Wie kan je écht helpen als je je van binnen somber voelt of opgebrand en je geen uitweg meer ziet?”

Hulpverleners kennen niet altijd het geestelijke aspect dat te maken heeft met zingeving inzake geloofsovertuiging en de geestelijke wereld van licht en duisternis. Wat bedoel je hiermee en waarom is dat inzicht nodig?
“Veel hulpverleners houden geen rekening met geestelijke dingen, omdat ze het begrip geestelijk niet weten te duiden. Men haalt de begrippen geestelijk en psychisch door elkaar (zie de benaming GGZ). De geestelijke wereld is de onzichtbare wereld van licht en duisternis in geestelijk opzicht. Geestelijke duisternis verduistert en blokkeert je verstand (je denken) en je gevoelsleven, eenvoudigweg omdat het licht van God ontbreekt. Dat kan zich uiten in problemen waarbij sprake is van dwangmatigheden, nachtmerries, angsten, stemmen in het hoofd, waandenkbeelden, drang naar zelfdoding en ga zo maar door.

Een mens zonder God leeft in geestelijke duisternis; hij is geestelijk gezien dood en moet het hebben van zijn eigen beperkte (innerlijke) kracht. En die kracht is begrensd. De mogelijkheden voor innerlijk herstel zijn daardoor ook begrensd. Een ander aspect is dat geestelijke duisternis demonisch kan zijn wat zich manifesteert in het kapot maken en doden van mensen.

Wanneer mensen God in hun leven uitnodigen gaat geestelijk gezien het licht aan en komen bovenstaande problemen daarmee ook in een ander licht te staan. Wat voorheen verborgen was door duisternis, komt nu aan het licht. Daarmee gaat een andere deur open om tot een oplossing te komen van het probleem. Deze oplossing wordt niet gezien als men het geestelijke buiten beschouwing laat,” aldus de auteur.

In je boek beschrijf je veel persoonlijke verhalen van mensen die op hun manier omgaan met moeilijkheden. Kun je ter illustratie één verhaal kort toelichten?
“In het boek gaat het onder andere over Annet. Hoe zij al jong zich niet gekend voelt, last heeft van angsten en later van depressies. Je ziet dat als iemand God dan leert kennen en gaat beseffen dat God van je houdt en je accepteert zoals je bent, dat er dan een basis is waarop je, met behulp van andere mensen, herstel kunt vinden. Jezus zegt dat Hij de Rots is waarop je mag bouwen. Het is vervolgens belangrijk om te groeien in de dagelijkse omgang met God, door gebed en Bijbelstudie, en daarmee te groeien in geloof. Dat geeft je wat je nodig hebt om in dit leven staande te blijven.”

Kun je een handreiking meegeven aan hen die zijn vastgelopen en zichzelf als verloren beschouwen?
“De voor velen overbekende Bijbeltekst Johannes 3:16 spreekt duidelijk over ‘niet-verloren-gaan’. ‘Want alzo lief heeft God de wereld gehad, dat Hij zijn eniggeboren Zoon gegeven heeft, opdat een ieder, die in Hem gelooft, niet verloren ga, maar eeuwig leven hebbe’.

Herstel van problemen begint met overgave aan God. Maar veel mensen hebben daar weerstand tegen op basis van onkunde of negatieve verhalen van derden om dit vervolgens aan God toe te schrijven. Of men is van mening: eerst zien en dan geloven, maar het tegendeel is waar: eerst geloven en dan zien. Pas na overgave aan God krijg je zicht op de geestelijke wereld waaruit jouw herstel, als door een nieuwe geboorte, zich zal aandienen.

Beschouw jezelf nooit als verloren want dat is een leugen. Niemand is verloren, tenzij hij daar zelf voor kiest en God niet wil toelaten. God wil echter je Vader zijn die klaar staat om elke ‘verloren zoon of dochter’ in zijn armen te sluiten, opdat zij herstel, troost en kracht ontvangen om hun leven weer op te pakken en te kunnen voortzetten.”

Lees hier meer over het boek ‘Geestelijk Gezond Worden’.