Dichter bij de doden
Onderstaand gedicht schreef ik speciaal voor dodenherdenking. Het is gemakkelijk om te vergeten wat de prijs van de vrijheid is. We kunnen ons afvragen wat tijdens WOII een mensenleven waard was? En wat zijn de doden van toen ons vandaag waard? Onze vrijheid heeft ontelbaar veel offers gekost.
Ik herinner me
Ik herinner me doden
die nu nog spreken
lang nadat ze gestorven zijn
staan ze op voor één dag
Helden
houden
in mijn gedachten
twee minuten mijn vrijheid vast
Er komen verhalen
van hoe het ooit was
en leven weer zal zijn
zonder tegengas
Nu hijs ik de vlag
halfstok voor een dag
maar heel in het licht
waar de eeuwigheid lacht
Jonge, dappere soldaten zijn de strijd aangegaan, zonder hun geliefden ooit weer te zien. Zij hebben hun vrijheid niet lief gehad tot de dood. Zij hebben hun leven gegeven.
En wij? Wij hebben onze samenleving kunnen bouwen op het stof van deze helden. Want helden zijn het. En als het goed is, vergeten we helden niet. Want zouden we hen vergeten, dan is hun heldenrol uitgespeeld.
Daarom is het goed dat we één keer per jaar met onze neus op de feiten gedrukt worden. Twee minuten zijn weliswaar mager, maar het is een begin. Oorlogsslachtoffers hebben de geest voor ons gegeven, zodat wij op 4 mei 2017, zoveel jaar later, heel even voor hen onze adem inhouden. Moet toch kunnen?
Net zoals we met Pasen heel even aan die Éne mochten denken die stierf zodat wij kunnen leven. Wat is die Dode van toen ons vandaag waard? Denken we Hem nog steeds het graf in en blijven we hangen in de spelonk van de Vreemdeling uit Galilea? De discipelen zijn geen ‘hangjongeren’ gebleven. Ze zijn erop uit gegaan om het blijde nieuws te verkondigen van een Heer die leeft in alle eeuwigheid. Ben ik een christen die alleen de nadruk legt op de gekruisigde Christus? Of ben ik er één die vandaag – voorbij de dood en dodenherdenking – het Leven en de Vrijheid wil vieren? Doe ik vandaag recht aan de opgestane en verheerlijkte Heer? En vier ik met Hem een leven door zijn dood bereid, een leven tot in eeuwigheid?
We herdenken de doden en dat is goed. We vieren de vrijheid en dat is goed. Onze vrijheid is een groot goed. Het is een verworven goed. Het is altijd bevochten vrijheid. Dat vrijheid niet vanzelfsprekend is, hoeven we vandaag de dag maar te vragen aan hen die getroffen zijn door terroristische aanslagen. Waar benauwdheid onze strot omklemt, worden grenzen opgerekt en bewaakt, waardoor we ons vrij kunnen bewegen.
Daarom vieren we de vrijheid vierend. Want we hebben die maar heel beperkt in de hand. Al willen we die vrijheid stevig vasthouden, koesteren en beminnen. Ze dreigt iedere keer als een ankertouw uit te lopen en ons te ontglippen. Zo broos en kwetsbaar is onze vrijheid.
Koert Koster is theoloog en filosoof. Bezoek hier zijn website.
Praatmee