Positieve groepsvorming: hoe doe je dat?

Dagelijks leven19 april 2017

Iedere groep heeft een eigen sfeer. Het proces van groepsvorming begint vanaf het eerste moment waarop de leden van de groep elkaar ontmoeten. Ook negatief gedrag, zoals pesten, kan al snel ontstaan. Hoe kun je als volwassene een positieve invloed uitoefenen op de groep kinderen of jongeren waar jij verantwoordelijk voor bent?

Onderwijsadviseur Wilma Nijsink weet alles van positieve groepsvorming. “Het helpt als je weet wat mentale weerbaarheid is en hoe groepsdynamica werkt. Op school is het zelfs zo dat een leerkracht bewust bezig is met het aanleren van sociale vaardigheden van kinderen. Denk aan positieve woorden zeggen, elkaar bedanken, iets vriendelijk vragen en niet over elkaar roddelen. Als kinderen dat oefenen in de klas, ontstaat een groepsgevoel en dat komt de sfeer ten goede. Als een juf of meester niet groepsvormend optreedt, loopt hij het risico dat een aantal leerlingen de leiding neemt, vaak met negatieve gevolgen zoals uitsluiting en pestgedrag.”

Hoe kun je leren om groepsvorming aandacht te geven?
“Vanuit Driestar onderwijsadvies werken we met een attitudemodel. Aan de hand daarvan kun je je eigen gedrag en dat van kinderen analyseren omdat het je inzicht geeft in je houding tegenover je kinderen. Het helpt je om je eigen gedrag te herkennen en te begrijpen wat het effect daarvan is op de groep. Als je je bewust bent van de invloed van jouw gedrag, kun je er voor kiezen het anders aan te pakken. Ook voor jeugdwerkers, catecheten en ouders is het zinvol om je daarin te verdiepen.”

"Het helpt je om je eigen gedrag te herkennen en te begrijpen wat het effect daarvan is op de groep"

Heb je praktische tips?
“Begin met goede kennismaking met de groep. Daarna kun je aan de slag met leren samenwerken. Dat doe je door spellen of door het samen opdrachten uitvoeren. Het is de bedoeling dat kinderen in de groep elkaar leren waarderen. Ik herinner me een oefening die ik in de gymzaal deed toen ik leerkracht was in het speciaal onderwijs. Ik maakte voor mijzelf onderscheid tussen sterke en minder weerbare kinderen. De eerste groep werd geblinddoekt. De andere kinderen kregen de opdracht om hen via verschillende hindernissen veilig naar de overkant te begeleiden. De kracht van dit spel is dat kinderen elkaar leren waarderen en complimenten geven. Zo ontstaat een groepsgevoel.”

Helpt zo’n spel tegen pesten?
“Zeker! Het mooiste is als de ‘haantjes’ van de klas zich op gaan stellen als positieve leiders. In die goede sfeer vallen minder weerbare kinderen niet snel buiten de boot. Als zich dan een incident voordoet waarbij een leerling zich ongepast gedraagt, corrigeren klasgenoten elkaar en is de drempel lager om op een volwassene af te stappen die de orde kan herstellen. In een positieve groep hebben kinderen een goede relatie met elkaar. Daardoor zullen ze elkaar minder snel kwetsen.”

Kun je dit ook in de kerk toepassen?
“Absoluut,” antwoordt Wilma. “Door een kennismakingsspel kan een predikant of jeugdleider het groepsgevoel verhogen. Dat hoeft echt niet ingewikkeld te zijn. Het verschil met een club in de kerk is dat kinderen in tegenstelling tot schoollessen niet verplicht zijn om deze activiteiten te bezoeken. Als zich iets naars heeft voorgedaan kan iemand dus gemakkelijk een verenigingsavond ontwijken. Maar dat is niet de bedoeling van kerkelijk jeugdwerk.”

Gymzaal
Driestar onderwijsadvies geeft samen met Grol Weerbaarheid cursussen Positieve groepsvorming. Tijdens de training worden veel praktische tips uitgewisseld. Omdat sporten een ultieme gelegenheid is om een wij-gevoel in de klas te creëren, wordt de cursus in een gymzaal gegeven. Klik hier voor meer informatie.

Foto: Driestar

Praatmee

Beluister onze podcast

#321 voorganger Teun van der Leer en predikant Peter Sinia in gesprek over de doop
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Yoran
Nieuws

Vader vermiste christelijke jongen (16) doet belangrijke oproep

Ondanks dat er met duizenden vrijwilligers werd gezocht, is de vermiste christelijke Yoran Krol (16) nog steeds niet gevonden. Zijn vader doet op sociale media daarom nogmaals een oproep en vraagt iedereen die zich in de regio op het water begeeft go

Insalvation en Michelle Lee
Video

InSalvation en Ann Michelle Lee brengen nieuwe single uit: 'Breek de hemelen open'

Het kan nog zo donker lijken in je eigen leven en om je heen; Gods licht kan het doorbreken. De nieuwe single van InSalvation (met gast Ann Michelle Lee) is een gebed om dat te laten gebeuren; een hartenkreet voor het hier en nu. De single is sinds 2

Nigeria gevangenis
Nieuws

Nigeriaans predikantsechtpaar verbleef ten onrechte drie jaar in gevangenis

Een rechtbank in de Nigeriaanse staat Kaduna heeft dominee Jonah Gangas en zijn vrouw Josephine vrijgesproken. Het echtpaar zat meer dan drie jaar gevangen. Ze werden beschuldigd van ontvoering en het bekeren van een jong moslimmeisje, een beschuldig

Ds. J. Koppelaar
Video

Ds. Koppelaar over ziekenzalving: "Het is niet iets magisch of engs"

"We zijn het kwijtgeraakt om met handoplegging te bidden. Dat kwam door de roomse kerk die daar een soort magische werking aan ging toeschrijven. Merkwaardig is trouwens dat we die zegening met handoplegging nog steeds kennen, maar dan alleen bij het

David de Vos
Nieuws

DoorBrekers cancelt Paasconferentie David de Vos: 'Zaait verdeeldheid in lichaam van Christus'

Hij is een gevierd man binnen de evangelische beweging. Maar zijn aankomende boek en verschillende interviews daarover, lijken evangelist en spreker David de Vos plotseling de kop van jut te maken binnen diezelfde beweging. Hij kreeg de afgelopen dag

Wycliffe
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers ontwikkelt nieuwe methode waarbij Bijbels sneller vertaald moeten worden

Wycliffe Bijbelvertalers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om Bijbels sneller te vertalen en daarmee Gods Woord aan meer mensen aan te kunnen bieden. Dat meldt The Christian Post. In samenwerking met lokale kerken en tolken werkt de organisatie mom

Oekraïners
Nieuws

Christenen helpen tienduizenden Oekraïners: "Ik wil dat ze weten wie Jezus is"

Toen Rusland twee jaar geleden Oekraïne binnenviel, trokken bijna een miljoen Oekraïners naar het kleine buurland Moldavië. Hoewel de meeste van deze vluchtelingen naar huis zijn teruggekeerd of zich in andere landen hebben gevestigd, verblijven er n

Ds. J. B. Alblas over Psalm 47
Video

Ds. Alblas over Psalm 47: een boodschap van hoop in tijden van ellende

‘Want de HEERE, de Allerhoogste, is ontzagwekkend, een groot Koning over de hele aarde.’ In zijn meditatie geeft ds. J. B. Alblas uitleg over Psalm 47 vers 1 tot 5: “Het thema van heel deze Psalm is het koningschap van God. Het gaat om Hem en om Zijn

Meerartikelen

Ds. R. W. Mulder
Nieuws

Ds. R. W. Mulder aanvaardt beroep hersteld hervormd Waarder

De hersteld hervormde gemeente in Waarder verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. R. W. Mulder (foto) uit Montfoort heeft het beroep aanvaard. Waarder was sinds vorig jaar vacant vanwege het emeritaat van ds. L. W. C. Ruijgrok. Mulder bedankt

Rik Op den Brouw
Column

Een les van Jezus: je hoeft niet het maximale uit het leven te halen

Voor sommigen is het leven het plaatsen van vinkjes op een ‘bucketlist’. Wat moet je gedaan hebben en wat moet je gezien hebben. Hoe spectaculairder en hoe verder, hoe beter. Altijd op zoek naar iets nieuws. Anderen doen alles om rijker en belangrijk

Albert van der Heide
Column

Een vergeten boodschap: God spreekt door gevoel

‘Je bent niet tot gevoel gekomen, maar tot geloof.’ Deze uitspraak heb ik regelmatig gehoord in mijn omgeving, terwijl ik opgroeide in de dingen van God en Zijn Heilige Geest. Het is een waar woord en alle aanneming waardig. Want het klopt; geloof is

ds. K.H. (Karel) Bogerd
Nieuws

Preektocht door de Dokkumer Wouden

In de Dokkumer Wouden gaat op woensdag 10 april een derde ‘preektocht’ van start. De ‘preektocht’ begint om 9.30 uur in de Grote of St. Martinuskerk (Markt 2) te Dokkum. De eerste preektocht (40 deelnemers) werd op 23 maart 2022 gehouden in de Friese

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

We willen zelf de regie houden over ons leven (maar Jezus leert iets anders)

In de Bijbel vind je honderden voorspellingen over de geboorte, het leven en sterven van Jezus, die stuk voor stuk zijn uitgekomen. De gebeurtenissen rond de laatste achttien uur van Jezus’ leven zijn eeuwen tevoren voorspeld.Een van de belangrijkste

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Jezus' lijden en sterven: "Hij hield het uit omdat Hij aan ons dacht"

"Jezus heeft de lange lijdensweg kunnen verdragen omdat Hij ons al die tijd in gedachten had. Jezus heeft aan het kruis kunnen volharden omdat Hij steevast onze redding voor ogen had. Wij waren de vreugde die voor Hem in het verschiet lag. Jezus wist

Ds. G. van Zanden
Video

Is het allemaal pais en vree als je een nieuw hart hebt? Ds. Van Zanden geeft antwoord

"Hoe vaak wordt een mens op een dag boos? Een keer? Twee keer? Vijf keer? Tien keer? En een christen die een nieuw hart gekregen heeft? Wordt die ook boos? Kan hij zich nog eens ergens flink over opwinden of is het waar wat het kinderlied zingt: ‘Een

Leander Janse
Video

De oudste zoon is dicht bij de Vader, maar net zo vervreemd als zijn broer

De bekende gelijkenis beschrijft twee verloren zonen. Er bestaat niet alleen een wilde, uitbrekende vorm van zonde. Er is ook meer verborgen, op het oog fatsoenlijke manier, waarop je van God vervreemd kan zijn. De oudste zoon is dicht bij de Vader,

Zanger Elbert Smelt: “Dan mis ik haar gewoon heel erg natuurlijk. Ja, wie niet?”
Video

Zanger Elbert Smelt deelt herinneringen aan Kinga Bán: "Ik mis haar heel erg"

Bijna vijf jaar geleden overleed zangeres Kinga Bán. Zanger Elbert Smelt van de band Trinity bracht vlak voor haar dood samen met haar 'Leef met volle teugen' uit. In een video van Nederland Zingt vertelt hij over dit lied en over de bijzondere optre

Dato Steenhuis over zondebesef
Video

Videoboodschap Dato Steenhuis: Ben jij wel echt bewust van je zonden?

Zondebesef kan een lastig onderwerp zijn. In een video vertelt Dato Steenhuis hier meer over en beantwoordt hij de vraag: ‘Is mijn zondebesef wel groot genoeg? In zijn video benadrukt Steenhuis dat één zonde al voldoende is voor zondebesef. “Als je é

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Geloven in God is wel persoonlijk, maar niet individualistisch

Mijn geloof of hét geloof? Jonge mensen zeggen nogal eens dat ze belijdenis doen van ‘hun geloof’. Is dat hetzelfde als belijdenis doen van ‘het geloof’? Kan het belijden van het geloof, zoals beleden in het Apostolicum, toch persoonlijk worden? Rond

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Froukje Prakken

Inmiddels terug in Nederland kijken we met Froukje Prakken terug op de beginperiode van het zendingswerk dat haar man Ger en zij deden in Peru tussen 1983 en 1991. Een verhaal over Gods leiding en vertrouwen op God in moeilijke omstandigheden. Ook ho