De cursus duurt zeven dagen. Hoe ziet het programma eruit?
,,In de ochtend hebben we een Bijbelstudie, die min of meer aan de feesten gerelateerd is. Wat doen we als christen met de Thora? Wat doen we met antisemitisme en hoe is dat gegroeid? Na de lunch is er vrije tijd. Vanaf een uur of vier gaan cursisten zelf een Israëlische maaltijd klaarmaken. Een feestmaaltijd, met het bijbehorend gebak. Elke avond staat er een ander feest centraal, zoals Pesach, Wekenfeest, Loofhuttenfeest en Jom Kipoer. In het programma probeer ik wel evenwicht aan te brengen tussen ontspanning en studie. Het is een best intensieve, soms ook emotionele week voor veel mensen. Het komt heel dichtbij. Zeker Jom Kipoer, als het gaat om vergeving.”

Wat voor mensen komen op de cursus af?
,,Ik had de cursus opgezet voor de Belgen, maar in de praktijk is 99 procent Nederlands. Er komen ook mensen op af die studiegericht zijn en verder willen gaan dan het aanbod in de eigen kerk of gemeente. Het onderwerp Israël ligt gevoelig in veel gemeenten en de Thora nog veel gevoeliger. Vaak zijn het ook mensen die met pensioen zijn en de tijd hebben om zo’n cursus te doen. En ouders met kinderen, die bijvoorbeeld een tiener meenemen als oppas.”

Waar komt uw interesse voor het jodendom en de Bijbelse feesten vandaan?
,,Ik ben op mijn zestiende tot geloof gekomen binnen de katholieke kerk. Ik begon in mijn Bijbel te lezen, maar uitleg was er haast niet. Gebed en zang, dat was het. Veel voeding had je niet. Ik ben toen begonnen met het lezen van Jesaja. Dat heeft mij diep geraakt, vooral hoofdstuk veertig over ‘Troost mijn volk’.

Daarna ben ik in een totaal andere wereld, de pinksterwereld terechtgekomen. Israël, daar hebben ze niets mee. Ze vinden dat zij het nieuwe Israël zijn. In gebed ben ik daarmee bezig geweest en op een gegeven moment ben ik bij de NEM terechtgekomen. Daar kreeg ik onderwijs, ook van rabbijnen, wat een nieuw licht wierp op hoe ik de Bijbel kon verstaan.

Het Nieuwe Testament begon veel aannemelijker te woorden. Mijn ogen zijn enorm open gegaan: wow, nu snap ik de uitspraken van Jezus en het laatste avondmaal! Ik ben Rabbijnse commentaren gaan lezen en teksten over de Bijbelse feesten. Ik ging cursussen geven in mijn eigen gemeente, eerst voor kinderen en later bij mensen thuis.”

Hoe staan kerken nu tegenover Israël? Is daar meer ruimte voor?
,,Als ik het vergelijk met de jaren negentig wel, ja. Eigenlijk worden gemeenten gedwongen om het vraagstuk onder ogen te zien. Mensen gaan zelf op zoek. In dit tijdperk van internet en sociale media zijn ze niet meer afhankelijk van een preek op zondag. Kerken voelen zich daardoor verplicht om vragen te beantwoorden waar gemeenteleden mee zitten. En heel wat gemeenten willen dat ook aangaan. Soms komt het ook voor dat de voorganger of dominee zelf wel wil, maar de gemeente niet mee krijgt. Een dominee wilde met een groep van zijn gemeente de cursusweek doen. Uiteindelijk moest hij toch afzeggen, omdat niemand mee wilde.”

Hoe komt dat? De wortels van het christendom liggen in het jodendom. Je zou denken dat mensen daar wel nieuwsgierig naar zijn.
,,Alleen de mensen die niet bang zijn om dingen los te laten, komen naar zo’n cursus. Als ik de Bijbel vanuit een ander perspectief benader, kan dat heel bedreigend zijn. Mensen denken dan: als dit niet klopt, wat klopt er dan nog meer niet? Ze vinden het te eng om dat los te laten. Ze zeggen soms na afloop: ik weet dat je gelijk hebt, maar toch kan ik het niet aanvaarden. Het is te nieuw, ik haak af. Ze weten dat het de waarheid is, maar er zit zoveel aan vast. Familie, de kerk, alles waar ze in geloofd hebben. Het is moeilijk om dat in een ander daglicht te plaatsen.

Maar ik ben niet van plan om alles af te breken. Het westerse denken is nogal mathematisch: er is geen discussie nodig. Maar het Bijbelse denken zit heel anders in elkaar. Je kunt een vraagstuk vanuit verschillende kanten bekijken en het kan allemaal waar zijn. Mensen vinden dat moeilijk te vatten en gaan snel terug in het oude, vertrouwde. De meerderheid vindt het interessant, maar moeilijk toe te passen in het dagelijks leven.”

Hoe kunnen mensen het wel toepassen?
,,Ik zeg altijd: als je overtuigd bent dat je de dingen anders wilt doen, doe het dan stap voor stap. Ga geen deuren dichtslaan naar andere mensen of ruzies veroorzaken. Je moet persoonlijk gaan ontdekken wat kan en wat niet, dat is een zaak tussen jou en God. Wil je de woorden van Jezus anders gaan begrijpen, dan moet je vanuit het jodendom gaan kijken. Het christendom bestond toen nog helemaal niet. Je moet de uitspraken van Jezus vanuit die context onderzoeken. Maar je moet er wel voorzichtig mee omspringen en het niet als ‘moeten’ beschouwen. Anders ga je de mist in. Dan mis je het hele concept.”

Wat wil je mensen meegeven door deze cursus?
,,Wat ik het liefst wil, is dat mensen God en Jezus in de juiste context gaan zien. Onze theologie komt voort uit het katholicisme, wat bewust of onbewust deels gestoeld is op antisemitisme. Veel mensen hebben een beeld van Jezus en God dat maar ten dele klopt. Onze manier van leven is zo westers christelijk geïnterpreteerd. Dat is niet allemaal fout, maar het gaat mijns inziens niet ver genoeg.

Wat in de Torah belangrijk is, is recht en rechtvaardigheid. Dat onderschrijven we allemaal, maar we hebben geen idee wat het in de praktijk inhoudt. Onze naaste liefhebben als onszelf, we roepen het van de daken, maar veel christenen weten niet wat het is om altijd het belang van de ander te zoeken. In het jodendom leer je wel om daar praktisch mee aan de slag te gaan.

Als we daar een klein beetje van over zouden nemen, zou het in de kerken een stuk rustiger zijn. We hoeven niet allemaal gelijk te hebben, het eigenbelang staat niet voorop. We zoeken naar wat belangrijk is voor de ander, in plaats van jezelf af te vragen: wat heb ik eraan?

Ik hoop ook dat ik op de cursus mensen op het spoor kan brengen dat ze maar een halve waarheid hebben gekregen, al die jaren. Er is veel meer. De feesten zijn een kapstok waar ik alles aan ophang, dat maakt het leuker, maar feesten verandert de mens in wezen niet.”

Near East Ministry viert ook in Nederland Bijbelse feesten, bijvoorbeeld de Sedermaaltijd op 13 april. Meer informatie over de Bijbelse Feesten cursusweek vind je hier.