Zo gaan christenen in Ethiopië de hongersnood te lijf
“Kerken leren Ethiopiërs om samen geld te sparen. Met elkaar denken de leden ook na over het risico van rampen en hoe ze zich daarop kunnen voorbereiden,” vertelt Caspar Waalewijn, programmamedewerker van Tear naar aanleiding van zijn bezoek aan Ethiopië. Het Christelijk Noodhulpcluster heeft inmiddels 1,5 miljoen euro aan giften ontvangen om de hongersnood in Oost-Afrika te bestrijden. Er is echter nog veel meer nodig. Daarom was er deze week een speciale actiedag.
Ethiopië kampt met een enorme droogte. Waar komt die droogte vandaan en hoe komen de problemen tot uiting?
“De droogte komt onder andere door het El Niño-effect, waarbij het water in de Stille Oceaan warmer is dan normaal. Dat veroorzaakt andere winden, waardoor de regenval minder is. Dit effect wordt opgevolgd door het La Niña-effect, wat het tegenovergestelde is met koelere oceaantemperaturen, maar ook weer bijdraagt aan andere windpatronen. Beide weerverschijnselen hebben geleid tot slechte regens.
Als gevolg van de droogte is de opbrengst van gewassen sterk verminderd. Het graasgebied voor dieren heeft ook minder te bieden, waardoor het vee in slechte conditie komt en moeilijk verkocht kan worden of doodgaat. Niet alleen Ethiopië is trouwens getroffen, ook andere landen in Afrika hebben deze problemen.”
Welke ervaring heeft je het meest geraakt?
“Bijvoorbeeld het zien van de droge bomen. Ik vraag me af of die het wel gaan redden en of ze bij regenval wel weer verder kunnen.
Ook de lange rijen wachtenden bij de nog werkende waterputten raakte me. Het kost zoveel energie om de basisdingen van het leven te regelen, daar kunnen we ons geen voorstelling van maken.”
Je zegt dat het er met de ‘enset’ slecht aan toe gaat. Wat is een ‘enset’ en waarom is het voor Ethiopiërs zo belangrijk?
“De enset is een plant die op de banaan lijkt, maar geen vrucht geeft. Deze plant kan goed tegen de droogte kan en is daarom geschikt als reservevoedsel. Nu ook deze plant last heeft van de droogte, betekent dat dat er op de langere termijn ook geen reservevoedsel meer is. Als het weer gaat regenen, kan er wel weer Enset worden uitgeplant, maar het duurt dan nog wel twaalf maanden voordat de plant weer van voldoende grootte is om te oogsten.”
Op welke wijze probeert Tear de problemen in Ethiopië te bestrijden?
“Tear probeert mensen, die moeite hebben om aan voldoende voedsel te komen, te ondersteunen bij het aanboren van diverse inkomstenbronnen. Als het een dan minder opbrengt, heb je nog een andere mogelijkheid om inkomsten te verwerven. Hoe breder de basis van je inkomen, hoe weerbaarder je bent. Als je alleen van landbouw leeft en er is droogte, dan lijdt alles eronder. Door gewassen te kiezen die beter tegen droogte kunnen, versterk je je inkomen en door vee te houden of een handeltje te beginnen, verbreed je je inkomstenbronnen. Door geld te sparen, kun je bovendien een reserve opbouwen om voedsel te kopen als je geen eigen oogst hebt.”
Zelfhulpgroepen
“Een centrale aanpak bij Tear is het werken met zelfhulpgroepen. Hierbij komen mensen in groepen van 15-20 personen bij elkaar. Elke week is er een bijeenkomst waarbij iedereen een bedrag inlegt dat met elkaar is afgesproken. Het is een democratische groep, waar iedereen om beurten de vergadering voorzit. Als er na enkele maanden voldoende geld in de groep is gespaard, kunnen mensen leningen aanvragen en daarmee een eigen activiteit beginnen.
De rol van de lokale kerk is ook van belang in Ethiopië. Veel kerken zijn actief in het benaderen van de eigen mensen, vooral de mensen die er slecht aan toe zijn. Veel mensen hebben allerlei tegenslagen te verwerken gehad en zien er geen gat meer in. Door hen te vragen lid te worden van zo’n groep, kunnen ze van elkaar leren en samen geld sparen. Samen bouw je een kapitaal op en kun je verder komen. Met elkaar denken de leden ook na over het risico van rampen en hoe ze zich daarop kunnen voorbereiden.
Verder is organische landbouw een activiteit waar Tear aandacht aan geeft. Het is gericht op het bevorderen van een betere gezondheid van de bodem zodat die beter vocht vasthoudt.”
Noodhulpcluster
Tear voert samen met het Christelijk Noodhulpcluster (Dorcas, Red een Kind, ZOA, Woord en Daad en Tear) actie om geld in te zamelen voor mensen die lijden onder de ernstige hongersnood in delen van Afrika. De Verenigde Naties spreken al van de ergste humanitaire crisis sinds de Tweede Wereldoorlog. Klik hier om het werk van Tear te ondersteunen.
Praatmee