Gisteren sprak de verkenner met Geert Wilders. Het was een rituele dans. De leider van de partij zonder leden wil dolgraag regeren. Het zit hem echter niet mee. De andere hoofdrolspelers sluiten hem uit. De PVV? Niet. Nooit. Niet. Dat maakt Wilders boos. Vreemd, want hij was het die in 2012 een bommetje legde onder het kabinet van VVD en CDA. Hij ontpopte zich als een wegloper en trok zijn steun aan het minderheidskabinet in. Rutte en Buma zijn dat niet vergeten. De PVV is een onbetrouwbare partner.

Het motorblok van het nieuwe kabinet wordt gevormd door VVD, CDA en D66. Er zijn nog een paar zetels nodig voor een meerderheid. Het ligt voor de hand dat één van de grote winnaars van de verkiezingen die levert: GroenLinks. Dat is echter makkelijker gezegd dan gedaan. Jesse Klaver staat niet te springen. Tenminste, zo lijkt het. GroenLinks heeft tien zetels gewonnen, maar kan die zomaar weer kwijtraken als de partij in het kabinet stapt. Daar voelt hij niks voor.

Vandaag gaan VVD, CDA, D66 en GroenLinks met elkaar in gesprek. Klaver wil er geen misverstand over laten bestaan: Nee, we gaan niet onderhandelen! De heren gaan onder leiding van mevrouw Schippers serieus onderzoeken of het zinvol is om onderhandelingen te beginnen. Die kans is op voorhand niet zo groot, omdat het zou leiden tot een kabinet van uitersten. De programma’s van VVD en GroenLinks liggen mijlenver uit elkaar, vooral als het gaat om klimaat en vluchtelingenbeleid.

Rutte maakt daar niet veel woorden aan vuil. Hij wil graag weer premier worden. Maar Buma steekt niet onder stoelen en banken dat hij niet enthousiast is over een kabinet met GroenLinks. Hij benoemt heel andere agendapunten voor het nieuwe kabinet dan Klaver en staat niet te popelen om het klimaatprobleem aan te pakken of voor een humaan vluchtelingenbeleid te kiezen. Het gaat echter niet alleen om de inhoud. Rutte streeft naar een ‘stabiel meerderheidskabinet’.

Het is maar zeer de vraag of dat met GroenLinks lukt. Rutte en Buma en misschien zelfs Alexander Pechtold zitten in hun maag met de partijcultuur van GroenLinks. Ze hebben nachtmerries van een partner die bij moeilijke beslissingen meteen een congres organiseert en de leden om een uitspraak vraagt. Stel je voor dat hun coalitiepartner als het er om spant weer teruggefloten wordt? Het zijn niet alleen de inhoudelijke verschilpunten, maar het is ook de partijcultuur van GroenLinks die vandaag besproken zal worden. Als Klaver wil regeren, moet hij Rutte en Buma op dit punt gerust kunnen stellen.

Het is niet voor niks dat de ChristenUnie als serieus alternatief voor GroenLinks genoemd wordt. De partij van Gert-Jan Segers heeft eerder regeringsverantwoordelijkheid gedragen en staat bekend als een betrouwbare partner. Maar ook met de ChristenUnie moeten VVD en CDA en D66 harde noten kraken. Is de ChristenUnie bereid om in een kabinet te stappen? De achterban ziet het wel zitten, maar Segers is voorzichtig. Hij leert het spel snel. Laat VVD, CDA en D66 eerst maar ontdekken dat het niet zo makkelijk is een betrouwbare partner te vinden, want de risico’s voor de kleinste van het kwartet zijn groot!

Nico Schipper is communicatieadviseur voor overheid en politiek. Klik hier voor meer informatie.

Foto: screenshot YouTube