Wat moet je daar nu van denken, een sprekende slang, verboden-om-te-eten-vruchten en een hof van Eden? Genesis is één van de Bijbelboeken die in de loop van de eeuwen het meest onder vuur heeft gelegen. De vraag heeft de slang nu wel of niet gesproken heeft zelfs kerkscheuringen voortgebracht. Waarom is Genesis historisch waar? Na een korte inleiding geef ik drie punten waarom ik geloof dat Genesis naast geestelijk gezag ook historisch gezag heeft.

Inleiding

Het boek Genesis staat aan de basis van de Schrift en de theologie. In Genesis zijn volgens prof. dr. Koorevaar zes lijnen aan te wijzen vanuit Genesis ‘waarmee alle andere boodschappen in de rest van het Oude Testament verbonden zijn’, namelijk de schepping, de wegen van God, de zonde, de belofte, de eredienst en het bezit van de aarde en Kanaän. Genesis spreekt zich daarnaast uit over (1) hoe de mens in relatie staat met God en hoe deze mens een verantwoordingsplicht heeft naar hun Schepper, (2) hoe God seksualiteit en het huwelijk bedoeld heeft (man en vrouw), (3) hoe de verwachting van de Messias al leefde in de wereld net na de zondeval, (4) hoe we om moeten gaan met het leven en met de dood, (5) hoe elk mensenleven waardevol is, (6) hoe we als rentmeester om moeten gaan met de schepping en (7) hoe de schepping zucht vanwege de zonde. Een meningsverschil over de aard en het gezag van Genesis is daarom niet zomaar een luttel verschil van inzicht maar raakt de fundamenten van ons bestaan. Allemaal goed en wel, maar hoe weet je dan dat Genesis naast geestelijk gezag dan ook historisch gezag heeft? We weten dat vanuit:

1. De Bijbel zelf

Uit de structuur van Genesis blijkt dat de bedoeling van Mozes was om de geschiedenissen van zijn voorouders door te geven aan zijn nazaten. Dan denk ik aan de zogenoemde toledot-stuctuur van Genesis die elf keer terug komt in het Bijbelboek. Dit begrip kan vertaald worden met ‘geschiedenissen van…’ of ‘verwekkingen van…’. Ook uit statistisch onderzoek van dr. Boyd blijkt dat het in Genesis om historie gaat. Uit de woorden van de profeten, maar ook van de apostelen blijkt dat zij het eerste Bijbelboek als geschiedenis zien waar wijze lessen uit te trekken zijn. Zou de Heere Jezus Christus zich vergist hebben? Hij die aangaf gezonden te zijn door de Vader om woorden te getuigen die Hij van Hem gehoord had (Joh. 8:26)?

2. De kerkgeschiedenis

Als we de kerkgeschiedenis doorlopen dan zien we dat door de eeuwen heen gelovigen Genesis hebben aanvaard als zijnde historisch waar. Er waren wel stromingen die dat ontkenden, bijvoorbeeld de gnostici. Maar die werden bestreden en hun leer werd verworpen als ketters. Pas in de (vroege) Verlichting laaide het debat rondom de historiciteit van Genesis op. Waarbij het verstand en eigen kunnen steeds meer boven de Schrift gesteld werd. Door toenemende ontkenning van Schriftgezag en erkenning van menselijke autonomie kwam het ertoe dat veel mensen de verdediging van de historiciteit van Genesis loslieten, terechtkwamen in vrijzinnigheid of zelfs de kerk en het christendom verlieten.

3. Buiten-Bijbelse bronnen

Laat ik een voorbeeld van een Buiten-Bijbelse bronnen geven die erop wijzen dat Genesis historie is. Op alle continenten vinden we namelijk paradijsverhalen, zondvloedverhalen en torenbouw-van-Babel-verhalen. Het is opmerkelijk dat sommige van die verhalen details bevatten die sterk overeenkomen met het verhaal in Genesis. Zo is er bijvoorbeeld het volgende verhaal uit Ugarit bekend: ‘Een godheid heeft de naam El. Hij heeft een wijngaard van de grote goden aangelegd. Er is een kwade godheid Horon, die tegen de godheid El opstaat. Deze kwade godheid wordt verbannen van de godenberg. Uit wraak verandert hij in een slang en vergiftigt hij de levensboom. Er komt daardoor een giftige mist op aarde. Adammu, die op aarde leeft, gaat naar de levensboom maar wordt gebeten door de slang. Als gevolg daarvan worden zijn vrouw Kubaba en hij sterfelijke wezens. De zonnegodin zorgt er echter voor dat zij zich kunnen voortplanten zodat de mensheid zal voortleven.’ Het is niet verwonderlijk dat volkeren flarden van verhalen uit Genesis weergeven, alle volkeren stammen immers af van Noach (en die weer van Adam).

Tijdens het hemelvaartsweekend (25 t/m 28 mei) wordt op De Betteld een groot congres over geloof, de Bijbel, leven en wetenschap georganiseerd. Jan van Meerten geeft dan de lezing 'Tien redenen waarom Genesis geschiedenis is'. Klik hier voor meer informatie.