Zes tips om in zulke situaties toch het gesprek aan te gaan. Om een poging te doen elkaar te begrijpen. Ze verschenen in het boekje Vrees niet: De profetische tegenstem van twaalf hoopvolle christenen.

1. De stevige bodem is dat we aanvaard zijn
Paulus geeft ons in Romeinen 14 en 15 de opdracht elkaar te aanvaarden omdat Christus ons aanvaard heeft. Dat zorgt voor gelijkwaardigheid. Hij aanvaardt mij. Ondanks mijn eigenaardigheden. Vanuit die genadige houding mag ik naar Aart kijken.
Net zoals een kwarktaart een stevige bodem nodig heeft, kan een gesprek niet zonder deze stevige bodem van aanvaarding.
De volgende tips baseer ik op mijn GEBAK-model voor het geven van feedback. De eerste letters van de kernwoorden vormen het woord gebak.

2. Vraag naar concrete gebeurtenissen
Begrijp eerst de ander, voordat je zelf wordt begrepen, zegt Steven Covey, auteur van de bestseller De zeven eigenschappen van effectief leiderschap. Dat geldt ook nu: Waarom reageert ‘jouw Aart’ zo? Probeer te begrijpen welk verhaal achter een ander standpunt zit. Vraag naar de aanleiding.
(Kan de ander dit niet verwoorden? Misschien komt hij dan door jouw vragen hierover tot de conclusie dat zijn standpunt ongefundeerd is…)

3. Vraag naar effect & emotie
Als de ander inderdaad iets vervelends heeft meegemaakt, kun je het beste vragen naar het effect en de emoties van de gebeurtenis. Hierdoor voer je geen discussie, maar boor je een diepere laag aan in het gesprek. Je proeft bijvoorbeeld de onderlaag van verdriet, teleurstelling of angst.

4. Vraag naar de behoefte
Stel je voor dat Aart vertelt dat hij al jaren op de wachtlijst staat voor een huis, terwijl de vluchtelingen in zijn ogen voorrang krijgen. Dan snap je iets van zijn teleurstelling. Van zijn behoefte naar een eigen ruimte. Naar ondersteuning. Je hoeft het niet met Aart eens te zijn. Je snapt alleen beter waar zijn standpunten vandaan komen.

5. Vertel de andere kant van het verhaal
Tot nu toe stelde jij de vragen om de ander te begrijpen. Hopelijk wil de ander jou nu begrijpen en kun jij jouw kant van het verhaal vertellen. Wat roepen zijn standpunten bij jou op? Wat is het effect en de emotie bij jou? Waar heb jij behoefte aan? Wat wil je tegen de ander zeggen? Als je de ander aanvaardt, betekent dat nog niet dat je de ander nergens op mag aanspreken. Paulus zegt bijvoorbeeld in dezelfde brief: Broeders en zusters, ikzelf ben ervan overtuigd dat u inderdaad niets dan het goede wilt en dat het u niet aan kennis ontbreekt, zodat u ook in staat bent om elkaar terecht te wijzen (Rom. 15:14).

6. Bepaal samen een koers
Of jullie elkaar nu begrijpen of niet… Bespreek wensen en grenzen en bepaal een koers over de manier waarop jullie met elkaar omgaan.
Bonustip: Bid voor wijsheid. Gebak & gebed gaan goed samen!
Bovenstaande verscheen in Vrees niet. Samen met 11 anderen schreef ik mee aan deze uitgave die verscheen in het kader van de Tweede Kamerverkiezingen.

De zes tips zijn gebaseerd op het hoofdstuk Feedback geven volgens het GEBAK-model van mijn laatste boek Feedback in de kerk: Aansprekende ideeën om met elkaar te groeien.