Nieuwe start

In de gevangenis Norgerhaven bieden we nu in de weken voorafgaand aan de avondmaalsviering de gelegenheid persoonlijk schuld te belijden. Elke keer maken ongeveer tien personen hiervan gebruik, tot nu toe allemaal mensen met een rooms-katholieke of orthodoxe achtergrond. Er is een voorbereidend gesprek, waarin de gedetineerde vertelt wat zijn motivatie is. Na een week hebben we een tweede ontmoeting in de kapel. De gedetineerde als penitent (boeteling) en één van ons als confessor (biechtvader). Hier vindt de eigenlijke schuldbelijdenis plaats.

Mijn eerste penitent was een Poolse man. Voor hem was dit een heel serieuze zaak. Hij wilde graag schoon schip maken, alvorens deel te nemen aan de communie. Hij vertelde eerlijk over de dingen in zijn leven die niet goed waren en ging daarover met mij in gesprek. Hij wilde graag een nieuwe start maken. Er wordt zelden gesproken over schuld samenhangend met het delict waarvoor men vastzit. Meestal gaat het over gedrag waardoor nabije anderen zijn geschaad: vrouw, kinderen of andere  naaste familieleden. In mindere mate zie ik dat het zonden betreft die zich in het gevangenisleven voordoen: onvriendelijkheid en botheid, egoïsme, een hekel aan anderen hebben, roddelen, enz.

Ik probeer daarover met hen in gesprek te gaan, want dit is nu hun leven en dit is de plek waar ze de nieuwe start ook echt al vorm kunnen geven. De gevangenis is een uitdagende oefenomgeving. Toch wordt dit door de gedetineerden niet als zodanig ervaren. Ik leef in de prison routine, zei een penitent tegen me. Het geeft de indruk van iets wat je ondergaat en waar je niet veel in te kiezen hebt. Maar dat is allerminst het geval. In de gevangenis zijn veel keuzemomenten: doe ik dit wel of niet? Er zijn allerlei ongeschreven regels aangaande wat en wie in aanzien staat en wat niet. Wat doe ik met mijn vrije tijd? Met wie zoek ik contact? Hoe ga ik om met frustraties of tegenslagen? In een gesprek in het kader van persoonlijke schuldbelijdenis heb ik de gelegenheid hierover te spreken met een gedetineerde.

Moedig

Graag wijs ik op de moed die deze mannen hebben om deze stap te nemen. Ze worden door anderen uitgelachen als softies. Ook krijgen ze kritiek van gedetineerden met eenzelfde kerkelijke achtergrond, die de biecht alleen maar erkennen als deze wordt afgenomen door een priester van de eigen kerk."

Ds. J. R. J. van Gelderop uit Vaassen is justitiepredikant in de penitentiaire inrichting Norgerhaven. Zijn volledige artikel is te lezen in De Waarheidsvriend. Klik hier om De Waarheidsvriend te ontvangen.