"De Bijbel staat vol met psychologie"
Je kunt jaren naar de kerk gaan en goede preken beluisteren, en niet echt veranderen. Hoe kan dat? Volgens coach Bram Flippo, bestuurslid van de Vereniging van Christen Coaches, is dat niet gek. “Het is goed je te laten inspireren door prediking. Maar hoe je dat toepast, is heel persoonlijk. Sommige mensen worden iedere week geraakt, maak het zakt weg tijdens de week. Hoe komt dat dan? Soms wordt je ook iets ‘opgelegd’ dat helemaal niet voor jou is. Met een goede vriend of geliefde doorpraten helpt, maar tot een bepaald punt. Effectiever blijkt uit onderzoek is om met een goede coach in zee te gaan, want het gaat altijd om meer dan voor ogen is.”
“Om je te ontwikkelen als mens heb je inzicht nodig in wie je bent, je talenten, valkuilen, overtuigingen, zelfbeeld“, vertelt Bram. “Dat is nauw verbonden aan het kennen van God. Door de eeuwen heen waren er denkers die zeiden: het kennen van God en het kennen van jezelf is onlosmakelijk aan elkaar verbonden. Juist in de confrontatie met wie wij zijn en wie God voor ons wil zijn, ontwikkelen we ons en komen we tot leven.”
“De glorie van God is de mens die volledig tot leven komt. Zei Irenaeus van Lyon al in 185 ad.” Volgens Bram is dat wezenlijk, want God wil dat wij ‘uit de verf komen’, ‘tot leven komen’. Hoe kom je dan tot leven? Wat is jouw leven?
Mensen zeggen hun leven aan God te geven, maar dan zul je wel eerst een leven moeten hebben. Je kunt niet weggeven wat je niet hebt! Dus wat is jouw leven?
Dat heeft veel met onze achtergrond te maken en met wat er in onze kerken gepreekt wordt, vertelt Bram. “Sommige mensen zijn bijvoorbeeld bang voor trots. De Bijbel roept weliswaar op tot eenvoud, maar als je iets goed kunt, bepaalde talenten hebt, mooie dingen doet, zou je daar niet blij mee mogen zijn? Ik heb meerdere gelovigen, soms op hoge posities, gecoacht die niet blij ‘mochten’ zijn met wat ze bereikt hadden. En dus gingen ze altijd maar door met ‘bereiken’. God zag iedere scheppingsdag dat het zeer goed was wat Hij had gedaan en Hij zei dat hardop.”
“Mensen met een negatief zelfbeeld zijn geneigd erkenning te zoeken. Ze werken hard om geaccepteerd te worden, omdat ze ten diepste geloven dat God dan meer van ze zal houden. Ze dekken zich in tegen falen en opereren vaak vanuit een schuldgevoel. Dat leidt tot de overtuiging dat het ‘altijd beter kan’, perfectionisme, nooit tevreden kunnen zijn en mogelijk zelfs een burn-out tot gevolg. Ze raken zichzelf daardoor kwijt. Het Evangelie is juist dat, door Jezus Christus, God ons accepteert precies zoals we zijn, met alles erop en eraan.”
Volgens Bram zou het voor iedereen goed zijn om met een christelijke coach te werken. Dat geldt ook voor medewerkers en teams in bedrijven en organisaties. “Het kan enorm helpen om echt grond te krijgen om op te staan. Het kan problemen in teams oplossen en gezonde productiviteit verhogen en verzuim verlagen. Stel, je voelt je schuldig over iets wat je doet of juist niet doet of je doet zo je best, maar het lukt niet, en in de preek hoor je hoe erg dat is. Hoe voel je je dan? Knap je daarvan op? Ik denk van niet. Met een coach praat je door en onderzoek je waar het aan raakt en wat er achter zit en wat je ermee zou willen doen. Een coach kan je in vertrouwelijkheid helpen een ander perspectief te krijgen, stappen te nemen, door zonder oordeel de juiste vragen te stellen.”
Dit geldt ook voor mensen in organisaties. Met wie kunnen ze echt praten? “Stel dat je je zorgen maakt over de toekomst van je bedrijf. Je ligt er wakker van. Dat kun je niet tegen je medewerkers zeggen en ook niet op de business-club bespreken. Je geliefde wil je niet belasten met jouw zorgen. De coach heeft alleen jouw belang voor ogen en helpt je dingen scherp te krijgen”.
Bram vindt het mooi om te zien hoe de psychologie die coaches toepassen, terug te vinden is in de Bijbel. “De Bijbel is geen psychologieboek, maar het staat wel vol met psychologie. Het gevecht van Jacob om de man te worden zoals God hem bedoeld had, is een boeiend verhaal over het zoeken naar je echte ik, vanuit de verwarring van zijn gezin van herkomst, de broer waar hij zo van verschilde en de tegenstrijdige signalen van zijn ouders. Bestudeer het leven van David, wanneer je iets van afwijzing wilt begrijpen. Kijk eens opnieuw naar Martha en Maria en zie dat Martha een workaholic was en Maria maar niet in beweging kon komen. En Jezus hield van allebei, staat er nadrukkelijk. Dat je ‘gemeten wordt met de maat waarmee je de ander meet.’ Dat je ‘oogst wat je zaait’. Allemaal principes die terugkomen in de coaching.
Brams werk geeft hem veel voldoening wanneer mensen op zowel geestelijk als praktisch gebied verder komen. “Ik vind het mooi wanneer mensen opbloeien en vrijere en gelukkigere mensen worden. Een jonge, hoog opgeleide professional, die ik coachte, gaf me laatst een kaart met daarop de tekst: 'Van al mijn certificaten en diploma’s is die van jou wellicht het meest waardevol! Ik kan soms zelf niet geloven hoeveel ik gegroeid ben in het afgelopen jaar.' Jesaja 61 zegt dat we mogen ‘vertellen dat de deur van de gevangenis open is.’ Het is prachtig als mensen meer rust en ruimte krijgen in wie ze zijn en tot leven komen, effectief worden. Interessant genoeg is er dan ook meer ruimte voor God en de naaste.”
Bram Flippo is EIA gecertificeerd Senior-Practioner Coach en eigenaar van Prophet Center Training, Coaching en Advies.
Praatmee