Waarom zou gelovig-zijn beschermen tegen suïcide? Er zijn verschillende theorieën en verklaringen, al is het beschikbare onderzoek nog beperkt. Belangrijke factoren zijn: sociale inbedding in een geloofsgemeenschap, persoonlijke betrokkenheid op het geloof en geloofsbezwaren tegen suïcide. Als we kijken naar het vaste patroon
van suïcidaliteit, valt dit ook wel te begrijpen. Het deel uitmaken van een geloofsgemeenschap geeft zin aan iemands bestaan. De persoonlijke betrokkenheid op
het geloof maakt dat iemand steun kan ervaren vanwege Gods betrokkenheid bij zijn bestaan. En de overtuiging dat God niet wil dat wij ons eigen leven beëindigen, remt suïcidaliteit, ook wanneer er geen zin of steun meer ervaren wordt.

Daarnaast is voor veel mensen ook de verbondenheid met familie een belangrijke waarde. Dit is een veelvoorkomende reden voor mensen om toch vol te blijven houden en te zoeken naar een andere oplossing.

Toch valt er vanuit de Bijbel meer te zeggen over suïcidaliteit. Geschiedenissen uit de Bijbel laten zien dat iemand in een bepaalde fase van zijn leven de wens kan hebben niet langer meer te leven. De wens van Mozes is duidelijk: ‘Ik alleen kan al dit volk niet dragen, want het is mij te zwaar. En als U mij zo wilt behandelen, dood mij dan toch meteen, als ik genade in Uw ogen gevonden heb, en laat mij mijn onheil niet aanzien!’ (Num.11:14,15). Elia verwoordt het zo: ‘Het is genoeg. Neem nu mijn leven, HEERE, want ik ben niet beter dan mijn vaderen.’ (1 Kon. 19:4b) Maar ook zijn er Jona, Job,
Jeremia en Rebekka (Gen. 27:46). In geen van deze geschiedenissen is Gods antwoord een simpel: ‘Je moet nu eenmaal leven, stop maar met denken over de dood’. Wat doet God? Eigenlijk is het antwoord in al deze geschiedenissen hetzelfde: Hij laat door rechtstreeks spreken of via anderen merken dat Hij hen niet vergeten is. En daarmee zijn we terug bij de twee eerdergenoemde zaken die ervoor zorgen dat geloof het risico op suïcide verlaagt: sociale inbedding in een geloofsgemeenschap en persoonlijke betrokkenheid in het geloof.

Geen garantie
Het verhaal is hiermee niet klaar. Geloof – in de brede zin van het woord – is geen garantie tegen suïcidaliteit of suïcide. Het ligt ingewikkelder: niet iedere gelovige beleeft steun aan het geloof in God, aan medegelovigen, aan zijn naasten. Ook gelovigen kunnen suïcidaal worden. Ook gelovigen doen suïcidepogingen. Wat kunnen we dan als gemeente of naasten doen voor mensen die in zulke situaties zitten en geen weg meer zien? Net als op alle andere grote en kleine thema’s van het leven is het onze roeping
als gemeente van Christus om met elkaar te zoeken Gods Woord te leven. We mogen ons, in de geest van Christus, de naaste maken van hen die neergevallen langs de weg naar Jeruzalem liggen.

Drs. A. van den Brink is als psychiater werkzaam bij kliniek De Fontein te Zeist, onderdeel van Eleos, en als onderzoeker bij het Kennisinstituut christelijke ggz.

Het volledige artikel is te lezen in De Waarheidsvriend. Klik hier om De Waarheidsvriend te ontvangen.