Hoe pakt het uit als bedieningen gaan besturen?

God18 november 2016 Benaiah
Benaiah

In de VPE waait de wind hoorbaar door de bomen nu er een voorstel ligt om de huidige bestuursconstructie te vervangen door een zogenaamd bedieningenmodel (ook wel geclaimd als ‘apostolisch model’). Gemeenteleden van betrokken VPE-gemeenten zullen waarschijnlijk niet eens weten wat het inhoudt. Laat staan wat de impact zal zijn van deze wending binnen de VPE op eigen gemeente. Onrust geeft het wel.

Bedieningen als gaven
Ergens is deze consternatie jammer. Gods gedachte met de bedoelde bedieningen (soms ‘de vijfvoudige bediening’ genoemd), is eigenlijk heel mooi. Paulus laat namelijk zien hoe God mensen met gaven heeft, maar ook mensen als gaven geeft aan Zijn Lichaam: bedieningen. Je zou kunnen zeggen dat Jezus in feite ‘cadeautjes’ aan Zijn Lichaam geeft in de vorm van apostelen, profeten, evangelisten, herders en leraars. En dit gewoon om iedereen te doen groeien naar geestelijke volwassenheid, zodat we uiteindelijk gaan lijken op Hem. Wat minstens zo mooi is: bedieningen zorgen ervoor dat iedereen wordt toegerust om te gaan bedienen (Efeze 4:7-16).

Dat laatste geeft te denken. Als de huidige gemeenten en bedieningen die samen de VPE vormen al bedienende zijn, waar is zo’n extra, overkoepelende raad van bedieningen dan precies voor nodig? Zou een gewoon bestuur dan niet voldoen voor organisatorische zaken?

Het voorstel om bedieningen te laten besturen, roept ook onvermijdelijk vragen op rondom het selectieproces. Wie selecteert deze bedieningen voor de raad op het moment dat de stemmen van de ALV niet meer doorslaggevend zijn? En hoe worden zulke bedieningen (h)erkent? En als dat bekend is, stapt het zittende bestuur dan eerst terug om te onderzoeken of ze zelf aan de selectiecriteria voldoen?

Je zou kunnen zeggen dat Jezus in feite ‘cadeautjes’ aan Zijn Lichaam geeft in de vorm van apostelen, profeten, evangelisten, herders en leraars



Normaliter pakt een bedieningscadeau voordelig uit als blijkt dat zo’n persoon inderdaad een geschenk uit de hemel is. Maar wat als het een kat in de zak blijkt te zijn? Wat als een selecte groep van ons-kent-ons bedieningen elkaar in het zadel houdt? Hoe wordt integriteit gewaarborgd en belangenverstrengeling vermeden onder VPE-bedieningen?  

Een gegeven paard
Moeilijk is het overigens niet om te beoordelen of een bediening een Godsgeschenk is. Aan de vruchten herken je immers de boom. Zo is al redelijk snel in te schatten of iemand een presentje of een pijnpuntje zal zijn voor de gemeenschap. Vooral als daar nog gebed aan toe wordt gevoegd. Genoeg mooie voorbeelden.

Feit is wel, een gegeven paard mag je niet in de bek kijken. Dus voor je zo’n bedieningspaard de kar laat trekken, is het wellicht wijs om te checken of de persoon rechte sporen in het land heeft getrokken en oogst kan meebrengen. Dan weet je of er daadwerkelijk een werkpaard staat te ploegen of dat je toch met een paradepaardje te maken hebt. Minder mooie voorbeelden van bedieningen die zich ontpopten als miniatuur paus binnen protestantse setting, zijn immers ook bekend.

Zo eiste ooit iemand die zichzelf als apostel beschouwde van mij, om hem te erkennen als ‘meerdere bediening’. Ik kreeg spontaan de Orwelliaanse gedachte: “All ministries are equal, but some ministries are more equal than others”. Dit was een merkwaardige houding voor een apostel. Immers, als Jezus als Hoeksteen, Johannes de Doper de grootste noemde (Matt. 11:11), die op zijn beurt als profeet wist dat hij minder moest worden en Christus meer (Joh. 3:30), dan geeft dit een indruk van hoe bedieningen met elkaar zouden moeten omgaan: altijd de ander uitnemender achtende, nooit hiërarchisch topdown.

Termen als apostel, profeet, evangelist, etc. kunnen makkelijk worden gehanteerd alsof het om titels en posities zou gaan. Dit terwijl het in de Bijbel gewoon een taakaanduiding is



Onzichtbaar fundament
Het Woord zegt dat wij samen een geestelijk huis vormen van levende stenen (1 Pet. 2:5), maar ook dat de Kerk van Christus wordt gebouwd op het fundament van apostelen en profeten (Efe.2:20). Vandaar dat het bedieningen niet past om zichzelf boven iemand anders te plaatsen. Ja, een fundament is een zwaargewicht, maar juist daarom hoort het niet bovenop. Het ligt in de grond. Diep in de modder. Onzichtbaar. Geen mens is ooit geboeid door het prachtige, sterke fundament van een huis. En dat hoeft ook niet.

Bedieningen zijn als vaders voor de gemeenschap, weten we van Paulus. En een pappa is geen CEO. Als vader hoef ik ook geen credit voor het verschonen van luiers, het draaiende houden van het huishouden, het voorzien in schoolgeld, enzovoort. Ik ben vader. Ik hoef niemand te vragen me dat te noemen. Maar dat is mijn rol. Ik dien het gezin. Het gezin dient mij niet. Natuurlijk staat geen gebouw zonder fundament, maar fundamenten zijn onzichtbaar. Ik moet overigens de leider nog tegenkomen die zichzelf dát ten doel stelt...

Misschien ligt daar juist de valkuil waar sommigen binnen de VPE zenuwachtig van worden. Termen als apostel, profeet, evangelist, etc. kunnen makkelijk worden gehanteerd alsof het om titels en posities zou gaan. Dit terwijl het in de Bijbel gewoon een taakaanduiding is. Net zo min als een bakker of bouwvakker zich kan beroepen op een bepaalde autoriteit vanwege het feit dat hij bakker of bouwvakker is, kan een apostel ook geen rangorde aan zijn taak ontlenen. Vandaar dat Paulus als ‘broekie’ de apostel Petrus zonder aarzeling publiekelijk confronteerde (Gal. 2:11). Maar als leden nu al het gevoel krijgen monddood te worden gemaakt, past zoiets dan nog wel binnen het apostolische model wat er nu op de VPE-tafel ligt?

Bedrukkende bedekkingsleer
Doorgaans zullen bedieningen niet autoritair starten. Maar zodra succes wordt vertaald met aantallen, kan de organisatie van een groter groeiende kerk zo’n bediening voorbij haar fundamentele rol trekken. Wanneer de categorie ‘senior pastor’ zich vervolgens aandient, blijkt menig bediening vatbaar om zichzelf te beschouwen als een geestelijke autoriteit die een ‘geestelijke bedekking’ vormt voor de gelovigen. Deze gedachtegang staat bekend als de ‘bedekkingsleer’ en duikt regelmatig op in de kerkgeschiedenis. Die leer voedt een bestuurlijke gedachtegoed voor bedieningen, met alle gevolgen van dien. Behalve dat dit idee van een armoedig staaltje exegese getuigt, is het potentieel ook gevaarlijk voor een gezonde groei van de christelijke gemeenschap.

Net als met pakjesavond, klopt ons hart vol verwachting om te horen hoe deze bedieningscadeautjes binnen de VPE uitpakken



Als bedieningen zich namelijk opwerpen als bedekking voor de gelovigen, wordt het fundament bovenop het huis gelegd. Dit heeft helaas in Nederland ook al talloze schapen en gemeenten klem gezet die doorgaans de ‘gezalfde des Heren’ niet willen of mogen tegenspreken. Niemand wil immers God ongehoorzaam zijn of leven in rebellie tegen de goddelijke orde...

Dezelfde spanning is voelbaar bij deze en gene binnen de VPE . Vandaar die terechte verontrusting: Wat gaan die bedieningen doen? Hoe ver gaat hun invloed? En waarom het huidige beslissingsorgaan verruilen voor een overkoepelend orgaan van bedieningen? Goeie vragen. En net als met pakjesavond, klopt ons hart vol verwachting om te horen hoe deze bedieningscadeautjes binnen de VPE uitpakken.

Bedieningen bedienen. Besturen besturen
De Bijbel is er duidelijk over: bedieningen begeleiden de gelovigen in hun groei naar het beeld van Christus. Dit is een voorbeeldfunctie. Nergens uit de Bijbel is te destilleren dat Jezus of de apostelen bezig waren met het leiden van een organisatie. Zij maakten discipelen. Dat was de opdracht.

Besturen moeten processen bewaken en aansturen. Bedieningen bespoedigen groei en laten los. Telkens wanneer bedieningen hun rol als gave gaandeweg gaan interpreteren als een bestuurlijke functie, neigen ze te vervallen in managementachtig leiderschap en leidt het Lichaam van Christus verlies. Dit maakt het namelijk onmogelijk voor mensen om van bedieningen af te kijken hoe je nu precies discipelen maakt en tot volwassenheid brengt. Sterker nog, op een gegeven moment blijft er slechts een soort geestelijke CEO over die misschien wel preekt, maar zelf helemaal geen discipelen meer maakt, omdat bestuurlijke en organisatorische zaken prioriteit krijgen. En dat terwijl je voor besturen nu juist mensen hebt met een speciale gave! (Rom. 12:8)

Besturen en organiseren lieten zij aan anderen over, die zelf wijze, geestvervulde mensen vonden voor dat soort taken



Misschien is dit wel de reden dat Jezus geen megakerk van de grond trok. Hij vertrouwde alles wat Hij had aan slechts 11 discipelen toe. En de apostelen volgden dit voorbeeld. Besturen en organiseren lieten zij aan anderen over, die zelf wijze, geestvervulde mensen vonden voor dat soort taken (Hand. 6:3). Ook het aanstellen van die mensen door handoplegging was geen apostolisch bestuursvorm. Er vonden geen intakegesprekken, DiSC-evaluaties, of selectieronden plaats. De vijfvoudige bediening van de eerste gemeente wist wat hun plek was: ‘voortdurend gebed en de bediening van het Woord’ (v.4).

Daarmee is een besturende bedieningenraad eigenlijk een contradictio in terminis. Bedieningen doen weliswaar iedereen in liefde toegroeien naar het Hoofd (Efe. 4:15), maar nemen zelf geen hoofdschap. Zoiets botst fundamenteel.
 
Inmiddels ligt er genoeg kerkgeschiedenis die laat zien dat organisaties er goed aan doen om bedieningen mensen te laten bouwen, terwijl besturen het beste organisaties kunnen besturen. Zo blijven de bedieningen sterk in het mensen toerusten tot dienstbetoon en groeit het Lichaam van Christus maximaal, doordat het gebedsniveau en de Woorddiepte van bedieningen optimaal blijft ten dienste van allen.

Gaan we ooit nog een ideaalplaatje zien van ‘hoe-het-heurt’? Nee. Dat denk ik niet. Maar dat hoeft ook niet. Het is maar goed dat Jezus Zelf Zijn kerk bouwt (Matt. 16:18). De tijd zal leren, en bij de Troon zullen we horen, hoe vaak en hoe vloeiend Hem dat afging in ons landje.

Benaiah is spreker, schrijver en trainingsspecialist.

Praatmee

Beluister onze podcast

#321 voorganger Teun van der Leer en predikant Peter Sinia in gesprek over de doop
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Yoran
Nieuws

Vader vermiste christelijke jongen (16) doet belangrijke oproep

Ondanks dat er met duizenden vrijwilligers werd gezocht, is de vermiste christelijke Yoran Krol (16) nog steeds niet gevonden. Zijn vader doet op sociale media daarom nogmaals een oproep en vraagt iedereen die zich in de regio op het water begeeft go

Insalvation en Michelle Lee
Video

InSalvation en Ann Michelle Lee brengen nieuwe single uit: 'Breek de hemelen open'

Het kan nog zo donker lijken in je eigen leven en om je heen; Gods licht kan het doorbreken. De nieuwe single van InSalvation (met gast Ann Michelle Lee) is een gebed om dat te laten gebeuren; een hartenkreet voor het hier en nu. De single is sinds 2

Nigeria gevangenis
Nieuws

Nigeriaans predikantsechtpaar verbleef ten onrechte drie jaar in gevangenis

Een rechtbank in de Nigeriaanse staat Kaduna heeft dominee Jonah Gangas en zijn vrouw Josephine vrijgesproken. Het echtpaar zat meer dan drie jaar gevangen. Ze werden beschuldigd van ontvoering en het bekeren van een jong moslimmeisje, een beschuldig

Ds. J. Koppelaar
Video

Ds. Koppelaar over ziekenzalving: "Het is niet iets magisch of engs"

"We zijn het kwijtgeraakt om met handoplegging te bidden. Dat kwam door de roomse kerk die daar een soort magische werking aan ging toeschrijven. Merkwaardig is trouwens dat we die zegening met handoplegging nog steeds kennen, maar dan alleen bij het

David de Vos
Nieuws

DoorBrekers cancelt Paasconferentie David de Vos: 'Zaait verdeeldheid in lichaam van Christus'

Hij is een gevierd man binnen de evangelische beweging. Maar zijn aankomende boek en verschillende interviews daarover, lijken evangelist en spreker David de Vos plotseling de kop van jut te maken binnen diezelfde beweging. Hij kreeg de afgelopen dag

Wycliffe
Nieuws

Wycliffe Bijbelvertalers ontwikkelt nieuwe methode waarbij Bijbels sneller vertaald moeten worden

Wycliffe Bijbelvertalers heeft een nieuwe methode ontwikkeld om Bijbels sneller te vertalen en daarmee Gods Woord aan meer mensen aan te kunnen bieden. Dat meldt The Christian Post. In samenwerking met lokale kerken en tolken werkt de organisatie mom

Oekraïners
Nieuws

Christenen helpen tienduizenden Oekraïners: "Ik wil dat ze weten wie Jezus is"

Toen Rusland twee jaar geleden Oekraïne binnenviel, trokken bijna een miljoen Oekraïners naar het kleine buurland Moldavië. Hoewel de meeste van deze vluchtelingen naar huis zijn teruggekeerd of zich in andere landen hebben gevestigd, verblijven er n

Ds. J. B. Alblas over Psalm 47
Video

Ds. Alblas over Psalm 47: een boodschap van hoop in tijden van ellende

‘Want de HEERE, de Allerhoogste, is ontzagwekkend, een groot Koning over de hele aarde.’ In zijn meditatie geeft ds. J. B. Alblas uitleg over Psalm 47 vers 1 tot 5: “Het thema van heel deze Psalm is het koningschap van God. Het gaat om Hem en om Zijn

Meerartikelen

Ds. R. W. Mulder
Nieuws

Ds. R. W. Mulder aanvaardt beroep hersteld hervormd Waarder

De hersteld hervormde gemeente in Waarder verwelkomt binnenkort een nieuwe predikant. Ds. R. W. Mulder (foto) uit Montfoort heeft het beroep aanvaard. Waarder was sinds vorig jaar vacant vanwege het emeritaat van ds. L. W. C. Ruijgrok. Mulder bedankt

Rik Op den Brouw
Column

Een les van Jezus: je hoeft niet het maximale uit het leven te halen

Voor sommigen is het leven het plaatsen van vinkjes op een ‘bucketlist’. Wat moet je gedaan hebben en wat moet je gezien hebben. Hoe spectaculairder en hoe verder, hoe beter. Altijd op zoek naar iets nieuws. Anderen doen alles om rijker en belangrijk

Albert van der Heide
Column

Een vergeten boodschap: God spreekt door gevoel

‘Je bent niet tot gevoel gekomen, maar tot geloof.’ Deze uitspraak heb ik regelmatig gehoord in mijn omgeving, terwijl ik opgroeide in de dingen van God en Zijn Heilige Geest. Het is een waar woord en alle aanneming waardig. Want het klopt; geloof is

ds. K.H. (Karel) Bogerd
Nieuws

Preektocht door de Dokkumer Wouden

In de Dokkumer Wouden gaat op woensdag 10 april een derde ‘preektocht’ van start. De ‘preektocht’ begint om 9.30 uur in de Grote of St. Martinuskerk (Markt 2) te Dokkum. De eerste preektocht (40 deelnemers) werd op 23 maart 2022 gehouden in de Friese

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

We willen zelf de regie houden over ons leven (maar Jezus leert iets anders)

In de Bijbel vind je honderden voorspellingen over de geboorte, het leven en sterven van Jezus, die stuk voor stuk zijn uitgekomen. De gebeurtenissen rond de laatste achttien uur van Jezus’ leven zijn eeuwen tevoren voorspeld.Een van de belangrijkste

Wilkin van de Kamp
Video

Wilkin van de Kamp over Jezus' lijden en sterven: "Hij hield het uit omdat Hij aan ons dacht"

"Jezus heeft de lange lijdensweg kunnen verdragen omdat Hij ons al die tijd in gedachten had. Jezus heeft aan het kruis kunnen volharden omdat Hij steevast onze redding voor ogen had. Wij waren de vreugde die voor Hem in het verschiet lag. Jezus wist

Ds. G. van Zanden
Video

Is het allemaal pais en vree als je een nieuw hart hebt? Ds. Van Zanden geeft antwoord

"Hoe vaak wordt een mens op een dag boos? Een keer? Twee keer? Vijf keer? Tien keer? En een christen die een nieuw hart gekregen heeft? Wordt die ook boos? Kan hij zich nog eens ergens flink over opwinden of is het waar wat het kinderlied zingt: ‘Een

Leander Janse
Video

De oudste zoon is dicht bij de Vader, maar net zo vervreemd als zijn broer

De bekende gelijkenis beschrijft twee verloren zonen. Er bestaat niet alleen een wilde, uitbrekende vorm van zonde. Er is ook meer verborgen, op het oog fatsoenlijke manier, waarop je van God vervreemd kan zijn. De oudste zoon is dicht bij de Vader,

Zanger Elbert Smelt: “Dan mis ik haar gewoon heel erg natuurlijk. Ja, wie niet?”
Video

Zanger Elbert Smelt deelt herinneringen aan Kinga Bán: "Ik mis haar heel erg"

Bijna vijf jaar geleden overleed zangeres Kinga Bán. Zanger Elbert Smelt van de band Trinity bracht vlak voor haar dood samen met haar 'Leef met volle teugen' uit. In een video van Nederland Zingt vertelt hij over dit lied en over de bijzondere optre

Dato Steenhuis over zondebesef
Video

Videoboodschap Dato Steenhuis: Ben jij wel echt bewust van je zonden?

Zondebesef kan een lastig onderwerp zijn. In een video vertelt Dato Steenhuis hier meer over en beantwoordt hij de vraag: ‘Is mijn zondebesef wel groot genoeg? In zijn video benadrukt Steenhuis dat één zonde al voldoende is voor zondebesef. “Als je é

Ds. J. A. W. Verhoeven
Verdieping

Geloven in God is wel persoonlijk, maar niet individualistisch

Mijn geloof of hét geloof? Jonge mensen zeggen nogal eens dat ze belijdenis doen van ‘hun geloof’. Is dat hetzelfde als belijdenis doen van ‘het geloof’? Kan het belijden van het geloof, zoals beleden in het Apostolicum, toch persoonlijk worden? Rond

'De Wereld Rond'
Podcast

Zendingswerker deelt ervaringen in podcast: Froukje Prakken

Inmiddels terug in Nederland kijken we met Froukje Prakken terug op de beginperiode van het zendingswerk dat haar man Ger en zij deden in Peru tussen 1983 en 1991. Een verhaal over Gods leiding en vertrouwen op God in moeilijke omstandigheden. Ook ho