Een eetprobleem zet het hele leven op z’n kop. Elisabeth van Zijl weet er alles van. “Het voelde fijn om veel kilo’s kwijt te raken. De onbewuste, pijnlijke gevoelens droogden als het ware op.” Ze heeft ontdekt dat innerlijke genezing voorafgaat aan het ontwikkelen van een gezond eetpatroon. In haar kersverse boek

deelt de moeder van drie kinderen praktijkverhalen, oefeningen en handreikingen voor mensen met een eetstoornis. CIP.nl zocht haar op in haar woonplaats Gouderak.

“Een eetstoornis is een soort overlevingsmechanisme, zoals veel andere verslavingen dat ook zijn. Men eet niet om pijn niet te voelen. Het voelde fijn om kilo’s kwijt te raken. Alsof mijn gevoel zo verdween. Even waren die negatieve gevoelens weg en op die momenten was dat heerlijk. Het gevolg was dat ik vermoeide en depressieve gevoelens kreeg. In een latere fase at ik juist enorm veel met het gevolg dat er veel kilo’s bij kwamen. Ik werd voortdurend heen en weer geslingerd en had geen grip op mijn leven en had geen vrede met mezelf. Het was een eenzame weg.”

“Een vriendin nam mij mee naar een genezingsdienst van Jan Zijlstra. We gingen voor haar en ik vond het prima om mee te gaan. Zij vroeg of ik met haar wilde meegaan. Toen de oproep kwam voor gebed, vroeg ze of ik meeging naar voren. Al tegenstribbelend ging ik. Toen kwam het moment dat ik moest zeggen waar ik genezing voor wilde vragen. Van tevoren had ik van alles bedacht, ‘wat ga ik zeggen’? Ik had nooit tegen mijn vriendin verteld hoe ik mij voelde en over mijn eetstoornis gesproken – het was aan mij ook niet te zien – dus ja, goede raad was duur.

Eenmaal oog in oog met de voorganger had ik een antwoord geformuleerd op de vraag waarom ik gebed voor genezing nodig had. Ik kon het maar met moeite uit mijn mond krijgen, want ik was onmiddellijk begonnen te huilen. Ik sprak mijn onmacht uit tegen iemand die kracht tot genezing van Jezus had ontvangen. Hij keek naar mij met de liefdevolle ogen van Jezus en zag de pijn in mijn hart. Wat ik niet wist, en daarom niet kon zeggen, zei hij. Er was mij in het verleden verdriet aangedaan. Hij benoemde de pijn in mijn hart. Toen hij dat deed besefte ik: ‘Ik mag er zijn én mijn verdriet mag er zijn’. Hij sprak genezing uit over mijn gewonde hart en zo begon mijn genezing van de eetstoornis. De genezing van de eetstoornis begon met innerlijke genezing. De weg van volledig herstel duurde veel en veel langer, maar daar – dicht bij Jezus – was een start gemaakt. Een vriendin had mij bij Jezus gebracht.”

“Mijn vriendin nam mij mee naar Jan Zijlstra en bracht mij als het ware aan de voeten van Jezus. Bij de verlamde man kwam dat op bijzondere wijze tot uiting. De vrienden van de verlamde man trotseerden obstakels, gingen het dak op en wisten wie de verlamde man nodig had: Jezus Christus. Ze gunden hun vriend een leven in vrijheid, vol van kracht, zodat hij niet langer gebonden en krachteloos zou zijn door zijn verlamming. De menigte was voor hen geen obstakel. Het spoorde hen aan creatief te zijn. En dat waren ze. Ze zorgden dat ze met z’n vijven, inclusief bed, op het platte dak terechtkwamen. Ze zochten uit waar Jezus stond en braken het dak open. Ze hadden een doel, verwachtingen en verlangens en daar gingen ze voor. Niet voor henzelf, maar voor hun vriend. Ze lieten zich niet tegenhouden en deden wat ze konden.

De verlamde man en zijn vrienden hadden een kinderlijk geloof. Zij hadden verwachting én verlangen. Zij kenden de macht van Jezus en handelden daarnaar.”

“Wat vaak over mensen met een eetstoornis wordt gezegd is: ‘mensen met een eetstoornis willen controle houden’ alsof daarmee alles is gezegd. Alsof mensen met een eetstoornis controlfreaks zijn en dat hun probleem is. Dat is niet het geval! Mensen ontsnappen aan hun gevoelens met (niet) eten. Ik denk dat dit veel meer te maken heeft met machteloosheid. Mensen ervaren het leven als overweldigend, hebben daardoor geen grip op hun gevoelens en gedachten en houden uit onmacht vast aan heel veel of heel weinig eten.”

Elisabeth noemt drie dingen: afwijzing; gebrek aan bevestiging en een negatief zelfbeeld. “Men vindt dat je een beloning hebt verdiend en dat doe je door te eten. Iets wat je hebt meegemaakt, moet je zien te verwerken, en je neemt ‘iets verwerken’ letterlijk door (veel) voedsel weg te werken. Je lichaam moet dat verteren en zo lijkt het net of je je vervelende gevoelens hebt verteerd. Maar het kan ook zo zijn dat je juist níet meer wilt eten. Dan heb je ervaren dat je akelige en pijnlijke gevoelens hierdoor als het ware van binnen ‘opdrogen’.”

Het aanleren van een gezond eetpatroon is volgens Elisabeth niet dé oplossing. “Met symptoombestrijding lossen we het niet op.” Ze verwijst weer naar de verlamde man. “Jezus begint met de binnenkant: ‘Je zonden zijn je vergeven.’ Dit laat zien dat herstel van ons hart op de eerste plaats staat. Pas daarna zegt Hij: ‘Sta op en loop.’ Daarom is het zo belangrijk om door de bril van God naar jezelf te kijken in plaats van willen voldoen aan het beeld van jezelf of de wereld. Als innerlijke genezing heeft plaatsgevonden, is het de juiste tijd om een nieuw eettraject aan te leren. En daar gaat jaren overheen.”

“Ik denk dat mensen zich hiervoor schamen omdat eten zo gewoon is. Eten is een primaire levensbehoefte. We zijn al gauw geneigd om te denken: ‘Doe normaal! Je kunt toch gewoon eten?’. Juist omdat eten zo normaal is, is het heel moeilijk om toe te geven dat het voor jezelf een strijd kan zijn. Bovendien word je dagelijks geconfronteerd met eten. Dat maakt het loslaten van deze stoornis zo ontzettend lastig. De uitdaging is om uit de duisternis te stappen, zodat Gods licht erover kan schijnen. Dit begint door het bespreekbaar te maken.”

Elisabeth geeft ook leiding aan Eetclub 121. In eetclubs worden mensen met een eetstoornis op weg geholpen.

Het is mogelijk om in overleg nieuwe Eetclubs te starten.

Fotografie: Esther van Berk