“Als je een klik hebt met kinderen is het heerlijk om elke dag met twintig of dertig kinderen opgescheept te zitten.” Pabostudent Bertus van Lankeren vindt het geweldig om voor de klas te staan, maar weet: meesters zijn niet dik gezaaid. 85 tot 90 procent van de leerkrachten in het basisonderwijs is vrouw. Steeds minder mannen kiezen voor het onderwijs en daarom klinkt regelmatig de roep om meer meesters. Zo pleitte de ChristenUnie onlangs voor meer kerels voor de klas. Bertus: “Een leerling heeft zowel een lieve juf nodig als een meester die van aanpakken weet.”
Zelf schreef hij zich pas een maand voor het nieuwe studiejaar begon in voor de pabo aan Driestar hogeschool in Gouda. “Veel studies leken mij leuk. Ik wist niet wat ik moest kiezen, maar toen andere studies afvielen, kwam ik bij de pabo uit. Ik kan goed met kinderen overweg. Ik heb altijd al een klik met ze gehad. Soms komen ze naar mij toe. Kinderen trekken mij aan en ik hen.”
"Ik heb altijd al een klik met kinderen gehad. Ze trekken mij aan en ik hen”
‘Het is geen knip-en-plakopleiding,’ kreeg hij tijdens een meeloopdag te horen. Bertus: “Daar had ik nog nooit van gehoord, al wist ik wel dat vooral meiden het onderwijs in willen.” Op de open dag volgde hij een workshop van het Men Only-programma, dat de Driestar aanbiedt om jongens te prikkelen voor de pabo. In de praktijk is het overgrote deel van de studenten man: vorig jaar 4 van de 24 studenten in zijn klas. Nu hij gekozen heeft voor de bovenbouw zijn dat er 7; bij de onderbouw lopen nagenoeg geen jongens rond. Ook op zijn stageschool werken slechts twee mannelijke leerkrachten tegenover tien jufs.
Hoe belangrijk vind jij het dat er meer meesters voor de klas staan?
“Het lijkt mij goed dat leerlingen zowel met jufs als meesters in aanraking komen. Net zoals een kind in de ideale situatie een vader en moeder heeft. Een juf is vaak een soort moederfiguur, die warmte biedt. Natuurlijk hoort een meester dat ook te doen. Mannen zijn duidelijker, krachtiger en hebben meer structuur. Je weet waar je aan toe bent. Meesters zijn niet beter - absoluut niet - maar anders. Volgens mij heeft een leerling zowel een lieve juf nodig als een meester die van aanpakken weet.”
Tijdens zijn tweedejaarsstage praatte hij soms wel een uur na over de les met de juf die hem begeleidde. Terwijl zijn stagemeester gewoon zei: ‘Je hebt een goede les neergezet. Dit kun je beter anders doen.’ Dat verschil merkt Bertus ook bij vrouwelijke medestudenten. “Meiden kunnen blijven kletsen over 150 onderwerpen. Mannen zijn toch degenen die de knopen doorhakken. Ook buiten het lesgeven om heb je dus mannen nodig in een team.”
"Volgens mij heeft een leerling zowel een lieve juf nodig als een meester die van aanpakken weet"
Wat doe jij anders dan je vrouwelijke medestudenten als je les geeft?
“Ik vind het belangrijk om de leiding hebben en tegelijk dicht bij de kinderen te staan en lol met ze te hebben. Naar mijn idee verloopt de les bij meiden wat gemoedelijker. Meesters hebben misschien meer lef. Vorig jaar gaf ik een techniekles in groep 7. Ik wilde een proef doen dat ik me herinnerde van de middelbare school. Daarbij moest je een verpakt ei vanaf een balustrade naar beneden gooien en het ei vervolgens zo snel mogelijk uitpakken. De kunst was dus dat je het ei zo inpakte, dat het heel bleef en dat de verpakking snel open ging. De juf zag het experiment niet zo zitten: ze vond het te ingewikkeld. Ik durfde het aan en uiteindelijk was de les super geslaagd. De kinderen vonden het helemaal geweldig!”
Hoe komt het volgens jou dat relatief weinig jongens voor de pabo kiezen?
“Misschien zijn vrouwen wat socialer aangelegd. Ik kan zelf goed met kinderen overweg, maar als ik de pabo iets minder leuk had gevonden, kan ik me voorstellen dat ik eerder de economische kant was opgegaan. Je wordt niet snel meester als je het niet zeker weet. Bedrijfskunde biedt bijvoorbeeld meer kansen om door te groeien.
Zelf denk ik dat je een baan in het onderwijs net zo leuk kunt maken als je zelf wilt. Het leuke van je stages is dat je volop kunt experimenteren. Ik doe nu een stage op een evangelische multiculturele basisschool. Twee andere stages op een reformatorische school waren ook leerzaam en leuk, maar mijn gevoel zegt dat ik zoiets niet tot mijn zeventigste wil doen. En ik heb plannen om een paar jaar op Curaçao te gaan wonen en werken. Zo’n avontuur maakt je werk als meester leuker dan veertig jaar lesgeven aan groep vijf op dezelfde dorpsschool.”
"Je kunt een baan in het onderwijs net zo leuk maken als je zelf wilt"
Wanneer raad je jongens aan om pabo te gaan doen?
“Belangrijk is dat je een klik hebt met kinderen. Zonder die klik heb je geen plezier in je werk. Als jij denkt dat je leuk met kinderen overweg kan, kom je de pabo goed door. Dan vind je het heerlijk om elke dag met twintig of dertig kinderen opgescheept te zitten.
Ik weet ook zeker dat je als man meer kans maakt op een baan. Mijn stageschool heeft nu al gevraagd of ik mijn eindstage bij hen kom doen. Als je dat als derdejaars te horen krijgt, denk ik wel dat je een streepje voor hebt. Ook hoorde ik van een directeur die uit zestig sollicitatiebrieven als eerste de vier meesters doornam. Uiteindelijk werd er een juf aangenomen, maar dit laat zien dat het helpt als je man bent.”
Wat kunnen pabo-opleidingen doen om meer mannen aan te trekken?
“Meer jongensgericht zijn. Ik vind de pabo zeker geen knutselopleiding, maar wel heel pedagogisch gericht. Urenlang ben je bezig met observaties, analyses en gesprekken met ouders en kinderen. Nog nooit ben ik een jongen tegengekomen die het interessant vindt wat pedagogen van vierhonderd jaar geleden zeiden. Het lijkt mij veel interessanter om casussen na te spelen. Laatst had ik bijvoorbeeld een kind in de klas dat nooit naar de kerk gaat. Hoe ga je daar praktisch mee om?
De Driestar doet het redelijk goed met het Men Only-programma. Ik weet niet of ik er zelf door overstag ben gegaan, maar het was leuk. Het lijkt me goed als scholen niet met een negatieve instelling beginnen, zo van: ‘We hebben jullie nodig, want er zijn al veel meiden. En we zijn geen knip-en-plakopleiding.’ Lesgeven is gewoon ontiegelijk leuk en dat mag je laten zien.”
Praatmee