Vier manieren om beter naar de preek te luisteren

God11 mei 2015
Geconcentreerd naar de preek luisteren is voor velen een probleem, merkt dr. P. C. Hoek op. Volgens de docent praktische theologie aan het Hersteld Hervormd Seminarie is het goed om je best te doen. "De preek moet geen slagroomgehalte hebben." In zijn boek ‘Goed luisteren valt niet mee’, geeft hij een aantal handreikingen. CIP.nl zet er vier op een rij.

1. Weet waar de preek over gaat
"Ik denk dat er vóór de dienst al mogelijkheden zijn om het luisteren naar een preek te verbeteren. Veel predikanten preken in hun ‘eigen’ gemeente vervolgstof. Dat wil zeggen dat ze een Bijbelboek of een deel van een Bijbelboek door preken. In dat geval is het wel heel goed mogelijk om aan te geven wat de vervolgstof is. Dat geeft jou als luisteraar de mogelijkheid om je voor te bereiden op de preek. Je kunt bijvoorbeeld het betreffende gedeelte alvast eens thuis doorlezen. Misschien kun je zelf al op zoek gaan naar dingen die je in dat Bijbelgedeelte moeilijk vindt …?!"
Wat ook een mogelijkheid is, is dat je ná de dienst een aantal zaken op een rij zet op papier. Dat kun je het beste doen als de preek nog ‘vers’ in je hoofd zit

2. Werken met hulpvragen
"Er zijn twee ‘hulpvragen’ die je kunnen helpen om die kern te ontdekken en te proberen die te onthouden. De eerste vraag is: ‘Wat wil deze preek tegen mij zeggen?’ Dan gaat het dus over de inhoud van de preek. Als de boodschap in de preek écht duidelijk is gebracht en uitgewerkt, kun je het antwoord op deze vraag misschien wel bijna in één zin geven. Al zal dat natuurlijk niet altijd meevallen. De ene preek is in dat opzicht veel strakker opgebouwd dan de ander. Dat hindert ook niet. Het is wel zo dat van een ‘warrige’ preek bijzonder moeilijk iets terug te vertellen valt. Maar of de preek nu ordelijk of warrig is, probeer scherp te luisteren en probeer voortdurend de vraag te beantwoorden: Wat wil deze preek tegen mij zeggen?"

"De tweede vraag luidt: ‘Wat wil de preek bij mij doen?’ Een preek wil namelijk niet alleen iets duidelijk maken of uitleggen, de preek wil ook wat doen. Is dat niet het geval, dan schiet de prediking tekort, dan is zij vleugellam. Als in de preek alleen bijvoorbeeld een stuk uitleg van de tekst wordt gegeven – wat op zichzelf nuttig is en nodig – zonder dat ter sprake komt wat dat woord concreet betekent voor gelovigen en ongelovigen, blijft de preek halverwege steken. Als het goed is, is de prediker op je hart uit! Om onbekeerde harten in te winnen voor de Heere. Om de gelovigen verder onderwijs te geven en verder te leiden op de weg ten Leven."

3. Aantekeningen maken
"Zelf zou het mij als hoorder niet echt helpen om dingen te noteren, maar dat is natuurlijk heel persoonlijk. Voor jou kan het misschien juist heel nuttig zijn. Het is bekend dat wanneer mensen luisteren en aantekeningen maken, ze de dingen die naar voren zijn gebracht beter kunnen onthouden. Daarom kán het maken van aantekeningen een hulpmiddel zijn. Je kunt bijvoorbeeld af en toe belangrijke dingen noteren. Dat kan een kernwoord zijn of een gedachte of uitdrukking die je echt wilt onthouden. Je kunt een begrip opschrijven dat je niet goed begrepen hebt. Achteraf kun je dat dan nog eens nazoeken of met een ander bespreken."
Zoek in de preek nog eens terug naar dat wat je raakte of naar dat wat je misschien niet goed begreep

"Wat ook een mogelijkheid is, is dat je ná de dienst een aantal zaken op een rij zet op papier. Dat kun je het beste doen als de preek nog ‘vers’ in je hoofd zit. Want zelfs een paar uur later is er al veel weer uit je gedachten. Het gebeurt wel dat ik ’s zondagsavonds of op maandag aan mensen vraag waar de preek van zondagmorgen over ging. Soms moet men dan echt diep nadenken! Terwijl ze tijdens de dienst best aandachtig hebben geluisterd."

4. Preek terugluisteren
"In veel gemeenten kun je de preken van de afgelopen zondag gewoon terugluisteren via de website van de gemeente. Mócht het zo zijn dat je een bepaalde preek of een deel van de preek nog eens rustig wilt horen, dan kan dat heel eenvoudig. Maak gebruik van die mogelijkheden! Zoek in de preek nog eens terug naar dat wat je raakte of naar dat wat je misschien niet goed begreep. Soms vatten we als hoorders dingen niet goed op tijdens de dienst. Als predikant merk je soms dat hoorders bepaalde zinnen of bepaalde woorden ánders hebben opgevat dan je bedoelde. Het gebeurt ook wel dat een predikant in de preek iets zegt met een bepaalde groep hoorders in gedachten. Alleen … juist de mensen voor wie het niet zozeer bestemd was, trekken het zich aan, terwijl de mensen die je op het oog had het naast zich neer lijken te leggen. Een preek of een passage terugluisteren kan in zulke gevallen bijzonder verhelderend zijn."

Onlangs sprak CIP.nl met dr. P. C. Hoek. Lees: "De preek moet geen slagroomgehalte hebben"

Praatmee

Beluister onze podcast

#319 Jeffrey & dr. Wim Dekker over welvaartsevangelist Tom de Wal, anti-Joodse protesten en de NGK
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Wim Grandia
Interview

Wim Grandia: “Wederkomst verdient prominente plek in leven van iedere christen”

“Als God het nodig vindt om ons in het laatste Bijbelboek profetieën tot in detail te geven, vind ik het bijna arrogant om dat aan de kant te schuiven.” Deze houding kenmerkt Bijbelleraar en schrijver Wim Grandia. Al tientallen jaren bestudeert hij h

drs. Marianne Visser
Verdieping

In het begin van Exodus lijkt God afwezig, totdat je beter kijkt

De naam van God wordt in de eerste twaalf verzen van Exodus niet genoemd en lijkt daarmee afwezig, schrijft docent Oude Testament Marianne Visser. Totdat we beter gaan kijken: Hij is wel degelijk aanwezig. In de 50 dagen tussen Pasen en Pinksteren bi

Yerusha
Video

Damesensemble Yerusha en Tenira Sturm zingen het schitterende 'Hard geslagen, vastgenageld'

'Hier vindt ons geloof een bedding, onze hoop een vaste grond. Christus rots van onze redding die verloren zondaars vond. Alle lof, eer en aanbidding voor zijn nooit volprezen naam. Wie zijn hoop op Jezus vestigt leeft in hoop die nooit beschaamt', d

Mirjam Bikker
Nieuws

CU-leider Bikker buigt niet voor 'wokisme' en rechtspopulisme: 'Christelijke idealen niet onderhandelbaar'

'Ik wil hier met nadruk zeggen dat christelijk-sociale politiek niet buigt voor links-elitair ‘wokisme’ en ook niet buigt voor rechts-populisme waar telkens maar weer de meerderheid alles zou moeten bepalen', zo stelde ChristenUnie-leider Mirjam Bikk

Christelijke auteur over gecommercialiseerd St. Patrick’s Day: ware essentie verloren gegaan
Nieuws

Christelijke auteur over gecommercialiseerd St. Patrick’s Day: "Ware essentie verloren gegaan"

17 maart was het St. Patrick’s Day in Ierland. Op deze feestdag wordt de komst van het christendom naar het land herdacht. Auteur Aaron Burns verdiepte zich in het onbekende verhaal van de heilige Saint Patrick. "De ware essentie van Patricius is ver

Ds. M. Messemaker
Video

Ds. Messemaker vertelt waarom het beter is om in een hospice te zijn dan op een feest

"We komen niet heel graag in een sterfhuis of op een sterfkamer. Het is zo'n ruimte waar je de dood bijna voelt. Maar tegelijkertijd is het ook zo slecht nog niet om in een sterfkamer te zijn. De Bijbel zegt zelfs dat je daar beter kunt zijn dan op e

Seyi Omooba
Nieuws

Christelijke actrice moet 350.000 dollar betalen na ontslag om ‘homofobe opmerkingen’

De christelijke actrice Seyi Omooba dacht een prominente rol te vervullen in de toneelbewerking van 'The Color Purple', maar zover zou het niet komen. Omooba werd in 2019 vanwege 'homofobe opmerkingen' die zij vijf jaar eerder op Facebook geuit zou h

Ds. A. van Lingen
Nieuws

Nieuwe dominee voor hervormd Bodegraven: ds. A. van Lingen

De hervormde gemeente (PKN) in Bodegraven verwelkomt een nieuwe predikant. Ds. A. van Lingen (foto) heeft het beroep aanvaard en neemt afscheid van Kinderdijk. Bodegraven was sinds vorig jaar vacant in verband met het emeritaat van ds. A. Baas. Van L

Meerartikelen

Woorden van leven
Column

Zaaien en oogsten: de kracht van bemoedigende woorden

‘Elk woord dat wij spreken kan een baksteen zijn om mee te bouwen, maar ook een bulldozer om mee te slopen.’ Dit is een uitspraak van Joyce Meyer die mij aanspoort om te gaan onderzoeken wat de kracht van woorden kunnen zijn. OntdekkenIn deze reis me

Rik Op den Brouw
Verdieping

Hoe ontdekken we de waarheid in een wereld vol leugens?

Het lijkt steeds moeilijker te worden om vast te stellen wat waar is. Hoe weet je of iets echt is of ‘fake’ (nep)? De voortdurende stroom aan informatie maakt het onmogelijk om vast te stellen of iets objectief, wat dat ook precies mag betekenen, of

Jeremia
Verdieping

Jeremia: de profeet die werd genegeerd maar niet kon zwijgen

De profeet Jeremia leefde in een tijd die in zekere zin op de onze leek. Het was de achtste eeuw vóór Christus en de ene grote crisis volgde op de andere. Jeremia maakte mee hoe Israël zich losmaakte uit de macht van Assyrië, daarna hoe het slachtoff

Het verhaal van Amadou: “Ik kan niet iemand zien lijden en hem niet helpen, maar ik kan mijzelf niet behandelen.”
Video

Dokter Amadou deelt in videoboodschap heftig en inspirerend verhaal

Dokter Amadou zet zich vol passie in voor zijn patiënten. Zelf heeft hij een goedaardige tumor in zijn hals die niet in het ziekenhuis geopereerd kan worden. Dankzij de schepen van Mercy Ships is de tumor alsnog verwijderd. Twintig jaar lang werkte A

Alexander Noordijk en Joël Boertjens
Video

Terugkijken: een goed gesprek over LHBTI en geloof met Alexander Noordijk

Onlangs vond de derde ochtend plaats van de serie van vijf in de jonge Amsterdamse kerk Mozaiek020. In een volle zaal met belangstellenden ging voorganger Joël Boertjens in gesprek met dominee Alexander Noordijk over het actuele thema 'LHBTI en geloo

Evangelische Hogeschool
Nieuws

Studenten Evangelische Hogeschool aan de slag met hulpvragen

Studenten van het Basisjaar van de Evangelische Hogeschool zetten zich donderdag 21 maart 2024 in voor de kwetsbare naasten in de samenleving. Dit doen ze door met diverse hulpvragen aan de slag te gaan: opruimen, schilderen, tuinieren, ontmoetingsac

Dringende oproep uit Granada, Spanje
Video

Video: Oproep van Nederlands voorgangersechtpaar vanuit Spanje

Maarten en Nelleke zijn voorgangers van een kerk in Granada, in het zuiden van Spanje. Zij hebben de opdracht gekregen om het pand te kopen of te verlaten, maar beschikken niet over voldoende geld. Daarom doen zij een oproep tot investeren in het twi

Wilkin van de Kamp
Boekfragment

De doornenkroon van Jezus: een verwijzing naar de gevolgen van de zonde

De doornenkroon was waarschijnlijk vervaardigd uit gedroogde takken van de Zizyphus spina, een boom die vlijmscherpe dorens heeft van wel 2,5 centimeter lang, die gemakkelijk de schedelhuid kunnen doorboren. Door op de doornenkroon te slaan drongen d

Dineke van Kooten
Column

Relatieproblemen? Als coach zeg ik: 'de fik erin'

Nog niet zolang geleden verscheen mijn tweede boek, met de uitdagende titel: ‘De fik erin. Op weg naar een vurige relatie’, bedoeld voor mannen en vrouwen in een liefdesrelatie. Noem het ordinair of ongepast taalgebruik, maar de fik erin is precies w

Ds. D.J. Diepenbroek
Video

HHK-predikant over roken: "Dat is jezelf moedwillig in gevaar brengen"

We mogen onszelf niet moedwillig in gevaar begeven, zo zegt zondag 40 van de Heidelbergse Catechismus. Wanneer we roken, grote hoeveelheden drank drinken of veelvuldig ongezond eten, doen we dat wél. Zo betuigde ds. D.J. Diepenbroek onlangs in een pr

Social media en jeugdwerk: hoe ga je ermee om?
Video

Social media en jeugdwerk: hoe ga je ermee om?

Niek Bakker vertelt over de invloed van social media op het leven van jongeren. Hoe is dat terug te zien in het jeugdwerk? En hoe ga je daar als jeugdleider mee om? “Veel mensen hebben online een andere identiteit of soms een veelheid aan verschillen

Waarom stierf Elisa aan een ziekte? Henk van Zon geeft antwoord
Video

Waarom stierf Elisa aan een ziekte? Henk van Zon geeft antwoord

De machtige profeet Elisa overleed aan een onbekende ziekte. Hoe kan het dat een gezalfde dienaar van God ziek was, terwijl hij kon bidden en zulke machtige wonderen kon verrichten? In deze Bijbelstudie geeft Henk de Zon antwoord op die vraag. Elisa