"Soms word ik moedeloos van de kerk"
"Terwijl we ons in de kerk bezighielden met knutselen en pannenkoeken bakken, deden evangelische christenen volop Bijbelstudie. Dat mogen we van hen leren." Ds. A. Beens sprak in 2015 op een thema-avond van de Gereformeerde Bond in Nunspeet over ‘Gereformeerd en evangelisch’. De predikant legt uit waar de evangelische beweging naar zijn mening kansen laat liggen, maar steekt ook de hand in eigen boezem.
De predikant legt in het begin van zijn betoog uit dat de groei van de evangelische beweging samenviel met de leegloop in traditionele kerken. "Terwijl het klimaat in de kerken als koud en kil werd opgevat, werden de ‘vrije groepen’ steeds zichtbaarder. Youth for Christ, Navigators en de EO-Jongerendag hadden een aanjagende functie. Het begrip ‘evangelisch’ werd een langzamerhand aanvaard begrip. Theologiseren vond men aanvankelijk binnen de evangelische beweging zeer verdacht. De rompslomp van belijdenisgeschriften vond men niet nodig. ‘Aan de Bijbel hebben we genoeg’. Men verweet dat preken in traditionele kerken kil en rationeel waren, terwijl ‘wij het doen vanuit het hart’."
Meer dan de Bijbel
Het valt Beens op dat de evangelische beweging zich in de loop der jaren heeft gekeerd tegen belijdenisgeschriften, zoals de Heidelbergse Catechismus (HC). "Alleen de Bijbel is niet voldoende," is de stellige overtuiging van de predikant. "De HC kun je zien als een stem die met je meeluistert en houvast geeft. Dat is de functie van onze geschriften. Als de leer die wij als kerk uitdragen niet wordt bewaakt, staat de deur open voor dwalingen. In evangelische kerken is geen vaste richtlijn, waardoor opmerkingen als ‘God heeft mij dit getoond’ op de voorgrond komen. Dat is gevaarlijk omdat het onderscheid tussen de Heilige en menselijke geest is vervaagd."
Beens benadrukt dat gereformeerden en evangelischen veel gemeenschappelijk hebben: de noodzaak van wedergeboorte, verontrusting over secularisatie en het leiden van een heilig leven. "Maar bij verkiezing, het verbond en de doop gaan de wegen uiteen. Onze mensvisie blijft altijd pessimistisch, omdat de mens is gevallen in zonde. Alleen genade kan de mens redden. Weet u, gereformeerden zullen altijd blijven worstelen met de macht van het vlees en de inwonende zonde. Wanneer Paulus spreekt over ‘ik ellendig mens’, spreekt hij niet over de oude mens. ‘Ik ben vleselijk, maar ik dank God voor de verlossing,’ zegt hij. Wij zijn rechtvaardig en zondig tegelijk."
"Het gevaar is groot dat wij het als gereformeerden constateren het goed voor elkaar te hebben. In plaats daarvan moeten we de hand in eigen boezem steken. We mogen onze ogen niet sluiten voor gebreken en zonden in ons kerkelijk leven. Wij dragen de enorme pijn van de kerkscheuring in 2004 met ons mee. Daarnaast blijven er door de leegloop in veel kerken vaak alleen ouderen over. Op biddag preekte ik recent ergens in het noorden voor 27 mensen. Dit is een kerk die jaren geleden nog vol zat. Wie wordt daar nou vrolijk van? Er is reden tot zelfonderzoek."
Leren van evangelischen
Wat kunnen de gereformeerde broeders en zusters leren van de evangelische beweging? "Evangelischen hebben veel meer mogelijkheden gezocht om Evangelie bekendheid te geven," erkent Beens. "Binnen de evangelische wereld bevinden zich bovendien veel mensen met toewijding, die heel betrokken zijn bij de Bijbel. Terwijl wij in de gevestigde kerken bezig waren met pakken, knutselen, voetbal en pannenkoeken bakken, kwamen evangelischen bijeen om bijbelstudie te doen. Ja, dat mogen we als gereformeerden van hen leren: ons bezig houden met de core business van ons geloof. Uit ervaring kan ik zeggen dat bijbelstudies kostelijke avonden zijn."
"Heb de kerk lief," sluit Beens af. "Soms denk ik: ‘Ik loop nu de kerk uit’. Zeker wanneer ik zo’n kerel (ds. Van der Kaaij ontkent het historische bestaan van Jezus, red.) hoor blaten vanaf een kansel in Nijkerk. Maar gelukkig heeft de kerkenraad afstand van hem genomen. Ja, soms word ik moedeloos van de kerk. Ook van het verspreide virus dat alles anders zou moeten. Maar volgens mij is het heel simpel. We zitten in de kerk. Zingen een paar psalmen. De Schrift wordt uitgelegd. En dat is niet zomaar een verhaaltje! Dat is zoiets moois. God blijft Dezelfde en biedt ons werkelijke verlossing aan."
Praatmee