Joke begon zichzelf te snijden in haar tienerjaren. "Er is niet een hele duidelijke, aanwijsbare oorzaak waardoor het ooit begon. Als ik niet lekker in m’n vel zat, zette ik mijn nagels in mijn handpalm of bonkte ik met mijn hoofd tegen de muur. Later ging ik op zoek naar iets scherps en begon ik mezelf te snijden. Het is misschien gek om te horen maar ik had op dat moment geen wereldprobleem in m’n leven. Ik kwam uit een stabiel, liefdevol gezin. Het was denk ik meer een combinatie van factoren, zoals dat bij veel meiden is. Ze voelen zich onzeker, hebben een laag zelfbeeld, en maken soms iets mee waar ze moeilijk mee kunnen omgaan. Ze verdoven dat door zichzelf pijn doen. Dat verdoven werkt heel letterlijk. Je voelt je leeg en rustig. Ik viel daarna soms zelfs in slaap. Achteraf weet ik dat het een illusie is. Je gevoelens zijn niet opgelost, maar diep weggestopt."

Waardevol
De problemen zetten zich zo ver door tot het moment dat Joke zelfs overdag een mesje bij zich droeg. Ondertussen sprak ze er met niemand over. "Ook niet met God. Ik wist wel dat God alles ziet maar probeerde het toch geheim te houden voor Hem. Eigenlijk had ik ook niet de behoefte om het er met Hem over te hebben. God stond voor mij ook toen heel erg op een afstand. Alsof ik een zakelijke relatie had."

"Pas jaren later ben ik opgebloeid. Misschien dat als ik toen de relatie met God en mijn kerk zou hebben die ik nu heb, het niet was gebeurd. Ik heb namelijk in de afgelopen jaren echt geleerd dat God onvoorwaardelijk van je houdt en dat Hij je niet veroordeelt. Dat je waardevol bent. En dat God liefde is. Dat zie ik ook terug in de mensen in mijn kerk bij wie ik altijd terecht kan. Ik wist toen nog niet hoe waardevol ik was. Want dat doe je niet; als je weet hoeveel je waard bent, dan verwond je jezelf niet."

In elke klas
Er zijn volgens Joke enorm veel meiden tegenwoordig die zichzelf pijn doen. "Het gebeurt heel veel," vertelt ze. "Het probleem van automutilatie is groter dan we tot nog toe gedacht hadden. Wat meespeelt is ook de cultuur; we zijn genadeloos in onze maatschappij. Er is weinig echte liefde en het beeld dat bestaat van jonge vrouwen is onrealistisch. Veel meiden zijn daardoor snel onzeker, hebben het gevoel continu te moeten presteren en voelen zich niet geliefd. Daardoor zijn zij zich meer dan vroeger geneigd zichzelf te beschadigen. Er zijn geen langetermijnonderzoeken gedaan. Maar we weten wel dat statistisch gezien in elke klas minimaal één iemand zit die zichzelf beschadigt. Dat is op een school heel veel!"

Pas toen Joke verkering kreeg stopte ze met automutilatie. "Mijn vriend zag ’s ochtends toen hij me wakker maakte mijn arm. Hij zag de krassen. Die verborg ik tot op dat moment altijd. Hij was enorm boos. Toch hielp hij me enorm. Hij zei dat ik hem als mijn uitlaatklep moest gebruiken in plaats van me af te reageren op mezelf. Hij wilde er echt voor me zijn. ‘Al is het midden in de nacht,’ vertelde hij. Toen ben ik ook professionele hulp gaan zoeken."

Met haar boek Nikki wil Joke zelfbeschadiging onder de aandacht brengen en hoopt ze meiden die met dit probleem worstelen een hart onder de riem te steken. "Misschien zit er tussen de lezers één meisje dat mijn boek leest, zichzelf herkent in het verhaal van Nikki en besluit actie te ondernemen. Of dat eindelijk iemand aan haar vriendin durft te vragen watar die krassen op haar arm vandaan komen. Al is er maar één iemand die door mijn verhaal een keer kan brengen in haar leven, dan is mijn boek niet voor niets geweest."

Foto's: Erika Floor - In Beeld met Floor