Afgaande op deze voorbeelden zouden we ervan overtuigd kunnen raken dat religie tot oorlog en geweld leidt. Uit recent onderzoek van Trouw, blijkt dat velen dit denken. Maar is dit ook werkelijk het geval?

Laat ik allereerst erkennen dat christenen een slechte naam hebben vanwege het geweld tegen elkaar en andersdenkenden. Maar laten we ook naar de feiten kijken. In 2004 verscheen de ‘Enceclopedia of Wars’ van Charles Phillips en Alan Axelrod. Een dik boek dat in totaal 1.763 oorlogen behandeld. De schrijvers concluderen dat slechts 123 oorlogen een religieuze oorzaak kennen. Oftewel, ongeveer 7% van de oorlogen die door de eeuwen heen zijn uitgevochten, zijn ontstaan vanuit religieuze motieven. De top 3 van religieuze oorlogen is als volgt samen te stellen:

Tegenover deze aantallen staan de oorlogen die gevoerd zijn in naam van het atheïsme. Mannen als Jozef Stalin, Mao Zedong en Pol Pot wilden religie uitbannen en hebben verschrikkelijk huisgehouden. Ook hiervan de cijfers:

Wanneer we deze aantallen volgen kunnen we tot de conclusie komen dat religie helemaal niet geweldoorzaak nummer 1 is in vele oorlogen. De 70 miljoen slachtoffers uit de Tweede Wereldoorlog hebben niets met religie te maken. En uit de analyse van Maite Vermeulen, de Correspondent, blijkt dat religie niet de reden is dat er in de Centraal Afrikaanse Republiek gevochten wordt.

De aanname dat religie oorzaak is voor geweld en oorlog klopt niet. Het is namelijk bijna nooit de enige reden. Vaak wordt de naam van God misbruikt om meer macht te krijgen. Een eerlijke erkennen dat ieder mens in staat is tot de meest verschrikkelijke dingen, getuigt van meer inzicht. Inclusief christenen, ook mensen, dus geen haar beter.

Jezus roept zijn volgers op om zout en licht te zijn. Om vijanden te vergeven. De minste te zijn. Om geen kwaad met kwaad te vergelden. Om een extra mijl te wandelen. Om de andere wang toe te keren. Gevangen te bezoeken. En ga zo maar door. Maar de volgers van Jezus, die pas later ‘christenen’ werden genoemd, falen daar iedere dag in. Ik faal daar iedere dag in. Omdat we niet perfect en volmaakt zijn.

Gelukkig faalde Jezus niet. Toen het erop aan kwam, is het Jezus wel gelukt om staande te blijven. Hij kiest voor het goede. Hij verandert de wereld. Vergeeft zijn vijanden. Kiest ervoor de minste te zijn. Vergeld geen kwaad met kwaad en keert de andere wang toe. Daarom is dat marteltuig, het kruis, het belangrijkste christelijke symbool geworden. Aan het kruis zie je Jezus (en christenen geloven: via hem zie je God zelf) op z’n zwakst en – daardoor – op z’n krachtigst.

Door deze unieke keuzes van Jezus mag ik struikelend achter hem aan. Ik leef in zijn geest. Met al mijn fouten. Met al mijn onvolmaaktheid. Ik heb Jezus nodig. Wij hebben Jezus nodig. Iemand die ons falen kent en wil vergeven. Iemand die ons transformeert.

Want God stuurt geen tanks om problemen in de wereld op te lossen. Hij heeft ervoor gekozen om met mensen te werken. Mensen maken bommen, maar ook muziek. Mensen bouwen oorlogsschepen, maar ook ziekenhuizen. Christenen martelden slaven, maar christen William Wilberforce streed voor afschaffing van de slavernij. Christenen steunden het apartheidsregime in Zuid-Afrika, maar gelovige Desmond Tutu zorgde voor verzoening. Christenen steunden rassenhaat in Amerika, maar christen Martin Luther King stond op om tegen dit onrecht te vechten.

God werkt en transformeert mensen. Ook vandaag de dag. Zo transformeerde Hij Pater Frans van der Lugt tot een vredesstichter in Syrië. Hij transformeerde Bono tot een strijder tegen extreme armoede. Hij transformeerde Moeder Teresa tot een vrouw die met leprozen ging werken.

Dat religie oorzaak nummer één is bij oorlogen en geweld klopt niet. Maar we kunnen wel een andere conclusie trekken: religie is de nummer één oorzaak van liefdadigheid.En dat wordt meestal over het hoofd gezien.