Top 5 van Preekergernissen

Nieuws8 juli 2013
Een 'schreeuwende predikant', 'smartphones', er 'onverzorgd uitzien' als predikant, 'extreem lange gebeden', 'rommel' die op de kansel wordt meegenomen: het zijn allemaal zaken waar christenen zich aan irriteren tijdens een preek. Voor het CIP.nl preekonderzoek lieten 1800 respondenten weten waar ze zich aan ergeren tijdens een preek. En ze lieten ons weten waar ze veel zegen van mogen ondervinden tijdens een preek. Over dat laatste morgen meer. Vandaag: de top 5 ergernissen tijdens een preek. 

Naast de ietwat grappige ergernissen ('wanneer de dominee gaat zingen op de kansel', 'een dominee die in een kerk vol grijze muizen gaat waarschuwen tegen disco's', 'mensen die gaan plassen tijdens de preek') en waarvan we er inmiddels al heel wat van hebben genoemd in dit artikel, kwamen er vooral serieuze reacties binnen. Los van het feit dat christenen toch gekenmerkt mogen worden aan de vrucht van de Geest, verschaffen deze ergernissen inzicht in hoe je als predikant en spreker, op technisch vlak, je preek kunt verbeteren. 

1. Herhaling
Stipt op nummer 1 in de Top 5 van preekergernissen staat (onnodige) herhaling. Wanneer een spreker dingen gaat herhalen terwijl hij z'n punt al lang en breed heeft gemaakt (en ook geen nieuwe inzichten weet te communiceren) beginnen mensen niet alleen in de kerkbank te wiebelen, maar men begint zich er dan ook er aan te irriteren omdat het steeds moeilijker wordt om de aandacht erbij te houden. Mensen lijken hier indirect ook mee aan te geven dat ze erg gewillig zijn om te 'investeren' in het beluisteren van een preek, maar vinden het jammer wanneer achteraf blijkt dat ze (figuurlijk gesproken) twintig minuten voor niets hebben geluisterd, omdat de predikant twintig minuten heeft herhaald wat hij in de voorafgaande twintig minuten heeft verteld. De herhaling lijkt met name in de hand te worden gewerkt door 'over-de-top-retoriek', onvoldoende voorbereiding (en daarmee diepgang) en het 'moeten volmaken van de preektijd'. 

2. Weinig diepgang 
Op de tweede plek staat 'te weinig diepgang'. Wanneer mensen naar een preek luisteren, dan willen ze vooral opgebouwd, bemoedigd en geïnformeerd worden. Wanneer de preek tegenvalt, zijn mensen geneigd om te stellen dat het onvoldoende diepgaand was (overigens een term die subjectief is). Of dit feitelijk ook altijd zo is, valt natuurlijk te betwijfelen. Vaak ontbreekt het in een preek namelijk niet zozeer aan diepgang, alsmede het vermogen om wat in de Bijbel staat als 'diepgaand' te communiceren. Wat wel met zekerheid kan worden gezegd, is dat mensen geraakt willen worden door de boodschap en het 'diep in hun hart doordringt'. Zo lieten respondenten weten dat de preek vaak 'blijft hangen bij rechtvaardigmaking', 'dat Jezus voor je zonden stierf', 'bestaat uit praatjes', 'te wollig is' of 'onvoldoende context biedt'. 

3. Onsamenhangend 
Cruciaal bij het vasthouden van de aandacht van de hoorders is de eis dat een preek samenhangend is. Mensen willen weten waar een preek over gaat en willen het verhaal (en de redenaties van de spreker) kunnen volgen. Wanneer een predikant te veel 'uitstapjes' doet in z'n preek naar 'bijzaken', dan hebben mensen onvoldoende door wat de daadwerkelijke boodschap is die de predikant wil brengen en dreigt men af te haken. Vaak snappen mensen niet of onvoldoende wat iemand heeft willen zeggen tijdens de preek. De constatering dat veel preken niet samenhangend zijn is dan ook een van de voornaamste redenen waarom mensen de preek van afgelopen zondag op maandagmorgen niet meer kunnen herinneren. En dat is niet al te best, omdat men daarmee ook het gevoel heeft uiteindelijk 'weinig te hebben gehad' aan de preek. 

4. Toontje dominee
Alle respondenten vulden hun zegeningen en ergernissen naar aanleiding van een preek in met betrekking tot hun eigen kerk. Des te verrassender was het dat het 'toontje van de dominee' enorm vaak werd genoemd als een bron van ergernis. Veel mensen hebben weinig goeds over voor 'het saaie', 'zangerige', 'verhullende' toontje van de dominee. Helemaal wanneer dit gepaard gaat met de zogenaamde tale Kanaäns. Met name in de rechterflank van de traditionele kerken spreken predikanten vanaf de kansel anders dan in het dagelijks leven. Enerzijds doet men dit vanwege oratorische redenen. Anderzijds omdat men dit simpelweg gewend is om te doen. Men irriteert zich hieraan omdat met dit 'toontje van de dominee' afstand wordt geschapen tussen de dominee en het 'kerkvolk' - en daarmee het dagelijks leven. Hierdoor komt de spreker ook niet over als authentiek en iemand die gelijk is aan de rest van de mensen in de kerk. 

5. Onvoldoende praktisch 
Mensen willen weten wat ze met een preek kunnen. Met andere woorden: een preek moet niet alleen theologisch zijn ('studeerkamergeleerdheid,' zoals iemand het noemde), maar ook praktisch. Om die reden stellen mensen het op prijs wanneer er niet alleen een Bijbelgedeelte wordt verklaard, maar wanneer er ook duidelijk gemaakt wordt wat je hier in het dagelijks leven aan hebt en hoe dat gestalte zou kunnen krijgen. Hoe kun je de uitspraken van Jezus zelf uitleven? En wat voor verschil maakt dat? Over het algemeen leeft de tendens dat een preek vooral praktijk moet worden. Dit hangt ook samen met het getuigenis van een christen naar de maatschappij toe; ten diepste gelooft men namelijk dat het christelijk geloof niet alleen een theoretisch verhaal is over God en de wereld, maar is men er ook van overtuigd dat dit verhaal in het dagelijks leven zichtbaar dient te worden. 

Praatmee

Beluister onze podcast

#323 Patrick & Jeffrey over het CGK-convent, christelijke PVV-stemmers en vergeving
Beluister op soundcloud
Bekijk alle afleveringen
Of beluister op:

Meerartikelen

Willem Lingeman
Video

Waarom het huwelijk een bloedverbond is

Het huwelijk wordt op basis van de Bijbel een bloedverbond genoemd. Willem Lingeman legt aan de hand van het Oude en Nieuwe Testament uit waarom. "Er werden dieren gedood en in de lengte doorgesneden. De twee helften werden gespiegeld tegenover elkaa

Saati
Nieuws

Twee jaar celstraf voor christelijke vrouw in Iran nadat ze zich liet dopen

Laleh Saati, een christelijke vrouw uit Iran, is veroordeeld tot twee jaar gevangenisstraf. Ook krijgt ze een reisverbod van twee jaar. Dat hebben bronnen in Iran gemeld. De Iraanse autoriteiten beschuldigen Saati (45) ervan de nationale veiligheid i

André en Jacolien
Video

Jacolien gaf haar nier aan haar man André zodat ze samen weer in Gods koninkrijk kunnen dienen

André en Jacolien Stam dienen al enkele jaren vol passie in Gods koninkrijk, maar in de afgelopen maanden bleek André nog maar weinig energie te hebben. Dit bleek aan zijn nier te liggen. Zijn vrouw Jacolien besloot daarop een nier aan haar man af te

vervolging nigeria
Nieuws

Radicale moslims slaan weer toe: christelijke moeder en baby vermoord in Nigeria

In de staat Plateau in Nigeria zijn in de afgelopen twee weken meer dan dertig christenen om het leven gekomen bij aanvallen door islamitische Fulani-strijders, waaronder een jonge moeder en haar baby. De incidenten vonden plaats in het overwegend ch

Duizenden Joden bidden tijdens priesterlijke zege om vrijlating gijzelaars en vrede voor Israël
Nieuws

Duizenden Joden bidden tijdens priesterlijke zegen om vrijlating gijzelaars en vrede voor Israël

Gisterenochtend vond bij de Westelijke Muur in Jeruzalem de jaarlijkse priesterlijke zegen plaats. Dat meldt All Israel News. Bij de priesterlijke zegen waren duizenden Joden en verscheidene opperrabbijnen aanwezig. Tijdens het massaal bezochte evene

Ultraorthodoxe Joden
Nieuws

Ultraorthodoxe Jood start campagne om lastigvallen van christenen in Jeruzalem te verminderen

Een ultraorthodoxe Joodse activist is een openbare campagne gestart waarbij hij Joden oproept om christenen niet langer lastig te vallen in de Oude Stad van Jeruzalem. Dat meldt All Israel News. In de voorbije maanden deden zich verschillende inciden

Cvandaag podcast
Podcast

Cvandaag-redacteuren blikken terug op historisch convent CGK

De één wil synodebesluiten handhaven, een ander wil ruimte geven aan verschillende opvattingen. Hoeveel verschil mag er zijn binnen de kerken en waar ligt de grens? Daarover werd afgelopen zaterdag een uniek en belangrijk convent gehouden binnen de C

Pakistan vlag
Podcast

Hoe gaat het met Pakistaanse christenen na massa-aanval moslimextremisten?

Augustus 2023: chaos in de straten van Jaranwala. De christelijke wijk in de Pakistaanse stad werd aangevallen voor moslimextremisten. Kerken en huizen werden in brand gestoken en vele christenen vluchtten. SDOK startte gelijk een actie om noodhulp o

Meerartikelen

schip
Nieuws

Mercy Ships gaat derde ziekenhuisschip bouwen dankzij 'gulle donatie'

Mercy Ships is begonnen met het maken van plannen voor de ontwikkeling van een nieuw ziekenhuisschip. Het idee hiervoor komt voort uit de wens om meer capaciteit te ontwikkelen voor het leveren van medische zorg in Afrika. Door de vloot uit te breide

Mirjam Bikker
Nieuws

Tweede Kamer stemt in met ChristenUnie-initiatief: Catshuissessie over Jodenhaat op komst

Alle fracties in de Tweede Kamer, behalve Denk en Forum voor Democratie, zetten hun handtekening onder het voorstel van de ChristenUnie voor een Catshuissesie over antisemitisme in de samenleving. De Kamer debatteerde donderdag over het onderwerp. Ee

Bijbel
God

Refoweb-vragensteller: waarom wordt de antichrist 'zoon des verderfs' genoemd?

'De antichrist wordt in de Bijbel “zoon des verderfs” genoemd. Judas is de enige in de bijbel die deze naam ook kreeg. Zit daar een specifieke betekenis achter?', aldus een vragensteller in de vragenrubriek van Refoweb.nl. 'De Heere spreekt over Zijn

dominee J. C. de Groot
Video

Terugkijken: ds. De Groot over een bevrijdende ontmoeting met Jezus

‘Waar Jezus is, gebeurt er altijd wat,’ zei dominee J. C. de Groot tijdens een toerustingsavond van Geloofstoerusting in Rijssen. Hij sprak over de geschiedenis van Lukas 13:10-17 en hoe die God ook vandaag dezelfde is. Bekijk de lezing van ds. De Gr

Jaap Bönker
Verdieping

De Bijbel is een agrarisch boek

De Bijbel is voor een groot deel geschreven als een agrarisch boek. Er staan in verschillende gedeelten veel passages over zaken die voor de toenmalige mensen heel herkenbaar waren. In onze samenleving (met name in de steden) is het agrarisch begrip

Bobby Schuller
Nieuws

Komende zondag is Bobby Schuller te gast in Hour of Power

Komende zondag is de Amerikaanse televisiepredikant Bobby Schuller te zien in Hour of Power. Samen met presentator Jan van den Bosch blikken de twee terug op het 25-jarig bestaan van Hour of Power op de Nederlandse televisie. Hour of Power viert deze

bidden
Boekfragment

De gave van ‘het onderscheiden van geesten’: wat staat ons te doen?

De apostel Paulus somt in 1 Korintiërs 12:10 enkele gaven van de Geest op. Hij doet dat paarsgewijs. Eén paar betreft ‘profetie’ en ‘het onderscheiden van geesten’. Gezien de parallel met het volgende paar, ‘spreken in (vreemde) talen’ en ‘uitleggen

Arie-Jan Mulder
Column

Waarom droefheid en treurnis tijdens het avondmaal ongepast is

In eerdere afleveringen van deze columnreeks over onze ontdekking van het avondmaal hebben we gezien wat Jezus voor ogen stond bij de instelling van het avondmaal. Hij verwees daarbij naar vier wezenlijke Bijbelse elementen, die in de geschiedenis va

Marc de Vries
Video

Kersverse SGP-senator getuigt in maidenspeech van zijn geloof

"Wat is de zekerheid die je overhoudt als zelfs de vier muren van je huis niet overeind blijven staan? En uiteraard was zijn antwoord daarop: ‘Gods trouw en liefde'", aldus Marc de Vries. De Vries hield deze week zijn maidenspeech als kersverse SGP-s

Ds. G. van Zanden
Video

Ds. Van Zanden over kerkelijke verdeeldheid: "Uiteindelijk is er maar één Heiland en één kerk"

"Wat hebben wij dan nog veel te leren met al onze kerkelijke verschillen, meningsverschillen, liggingsverschillen en weet ik wat allemaal nog meer voor verschillen. Er is maar één kerk: de algemene christelijke kerk. Evengoed als dat er maar één Zali

Joe Biden
Nieuws

Amerikaanse president maakt kruisteken tijdens pro-abortusbijeenkomst: 'Godslasterlijk'

Godslasterlijk, verachtelijk en walgelijk: zo wordt het optreden van de Amerikaanse president Joe Biden tijdens een recente pro-abortusbijeenkomst in Florida genoemd. The Christian Post meldt dat de Amerikaanse president namelijk tijdens de bijeenkom

Navalny
Nieuws

Russische priester geschorst vanwege herdenkingsdienst voor Navalny

Een Russische priester is voor drie jaar geschorst. Aanleiding is de door het patriarchaat in Moskou georganiseerde herdenkingsdienst voor de in februari overleden oppositieleider Alexei Navalny. Dat maakt Religion News Service bekend. Priester Dmitr