December 2012 wordt de laatste maand dat je zómaar een TELOS-bijbel in de boekhandel kunt halen. Tenminste: zonder zorg dat je voor niks komt.
Dertig jaar lang is deze bijzondere editie van het Nieuwe Testament in de markt geweest en nu hebben we bij Jongbloed besloten dat we ermee ophouden. Eenvoudig gezegd: de verkoop van bijbels moet worden gestroomlijnd, onder andere via digitale formats. Een los Nieuw Testament past daar niet in. En nieuwe ontwikkelingen zijn met dit product niet meer te verwachten.
Jammer. Zonde!
Van een digitale bijbel hadden we rond 1980 nog nooit gehoord. Dat lag toen nog in de verre toekomst. Met de Bijbel waren we vertrouwd en met het Nieuwe Testament maakten we ons vervolgens op een intensieve manier vertrouwd. Op handen en voeten kruipend door de tekst, geen leesteken overslaand. Alle tekstvarianten van het enorme handschriftenaanbod zorgvuldig doornemend, vanuit de 26e editie van Nestle-Aland en daarbij A TEXTUAL COMMENTARY van Bruce Metzger constant raadplegend. De Schmoller-concordantie van nieuwtestamentische woorden steeds bij de hand. Iets op het internet nakijken konden we toen nog niet, maar we hadden genoeg commentaren en bijbelvertalingen bij de hand.
Waarom moest dat? De vierde druk van de zogenaamde Voorhoeve-vertaling van het Nieuwe Testament was definitief uitverkocht. Wij vonden dat een herdruk grondig moest worden nagekeken. Wij, wie waren wij? De vertaler van de vorige druk van het Voorhoeve-NT was al niet jong meer en van z’n vak was hij Neerlandicus: J. Klein Haneveld. En drie (toen) jonge kerels stortten er al hun energie in: Willem Ouweneel, gepromoveerd bioloog, Gerard Kramer, doctor in de klassieke talen, en Henk Medema, jurist en sinds kort uitgever.
Het was een klus van vele uren en dagen, maar uiteindelijk was het NT in een paar jaar vertaald - niet alleen maar op fouten nagekeken, want eenmaal bezig zagen wij zoveel belangwekkends dat we tot een complete revisie besloten. En zo lag daar dan het Nieuwe Testament in een consistente, vrijwel concordante vertaling met voetnoten waar de vertaling volgens ons niet scherper kón maar toch niet scherp genoeg was en waar de oude handschriften verschillende lezingen hadden.
HEERLIJK! - als ik in één woord de ervaring van dit vertaalwerk zou mogen kenschetsen, is het dat. Wij wilden de tekst niet dwingen, we wilden de tekst óns laten dwingen. Onbevangen de woorden van het Woord lezen en liever verlegen worden dan even snel onze eigen theologie in de vertaling stoppen. Laat het niet overdreven klinken - maar je voelde als het ware de adem van God door de woorden heen. Of juist ook de totale menselijkheid: de grammaticale ‘slordigheden’ van het boek Openbaring of in de tweede Brief aan de Korinthiërs maakte ons ervan bewust dat er iets gebéurde met de bijbelschrijvers: de tekst ging dwars door hen heen. En door ons óók.
Nu eindigt het bestaan van de TELOS-bijbelvertaling van het Nieuwe Testament, althans: haar verkrijgbaarheid in de boekwinkel. Wees er snel bij, in december kán het nog. En duur zijn ze allang niet meer.
Praatmee